Trang tiếng Anh

      Đạo Phật Ngày Nay 

Trang tiếng Việt

   

...... ... .  . .  .  .
Nhân Duyên Vào Đạo Phật
Thích Phổ Huân

33
Tại sao phải tu?

Nếu câu hỏi này, đặt ra thưa thỉnh dâng hỏi Đức Thế Tôn thì việc rõ ràng đã thấy không cần Ngài phải trả lời. Đó là sự khác biệt trước sau ngày Đức Thế Tôn thành đạo. Ngài trước kia chỉ là một thái tử, một thái tử như bao nhiêu thái tử ở Ấn Độ, hay không khác các bậc tôn quý con vua chúa khắp nơi toàn thế giới. Và tương lai đó Ngài chắc chắn sẽ là vị vua anh minh giàu có như bao nhiêu các đế vương hùng mạnh khắp mọi nơi; nhưng thật sự hơn thế, Ngài phải là vị vua có một không hai, sự hùng cường lớn mạnh nhất toàn cầu, đó là theo cái nhìn không sai của bậc đạo sĩ đạt đạo thấy được tương lai. Đạo sĩ A Tư ĐÀ tiên đoán: ...nếu thái tử không ở vương triều để thành vị vua lừng lẫy nhân ái nhất trong thiên hạ thế giới (Chuyển Luân Thánh Vương), thì thái tử sẽ đi tu thành đạo, và đạo của Ngài là đạo giải thoát siêu việt thế gian, chưa bao giờ xuất hiện trước đây mà già này thật lấy làm đau tiếc không sống được tới ngày đó, để học đạo giải thoát dưới chân Ngài...

Chúng ta thấy câu trả lời là hình ảnh xinh đẹp như thế, nhưng nguyên nhân thôi thúc, hấp lực dẫn Ngài tìm đạo, thành đạo là lòng từ bi muốn cứu vớt chúng sanh ra khỏi bể khổ. Cứu vớt thế nào là ngay tại thế, qua cuộc đời hành đạo của Ngài. Ngài đã có đến mấy ngàn đệ tử đắc quả Thánh Vô Sanh liểu sanh tử, và các vị ấy không những xứng đáng làm thầy người tại thế, mà cả đến làm thầy dạy đạo cho một số vị trời ở mấy cõi thiên. Rồi hàng phạm thiên, phi nhân tìm xuống Tà Bà nghe pháp giải thoát. Số này cũng phải thật nhiều, bởi lâu lắm mới có Phật xuất hiện, thì cảnh trời nào biết được họ cũng hay hạ xuống cúng dường nghe pháp. Nói đến đây lại thấy cõi Ta Bà chúng ta với các cõi trời thật gần gũi, do gần như vậy mà ta thấy sanh thiên chỉ cần tu thập thiện. Thậm chí một người con kính hiếu với cha mẹ cũng có thể sanh lên được cõi trời. Lại nhìn về cõi Phật, thì cõi trời và cõi người cách xa cõi Phật không thể tưởng nổi, và hai cõi đều mơ ước sanh về cõi Phật, nhưng thật may mắn hơn cõi trời, Phật dạy cõi người có nhiều cơ hội đến cõi Phật hơn! Do vì cõi này có Tứ Diệu Đế, là chân lý cho con người tìm về đạo giải thoát; dù cơ hội giáo pháp của Phật xuất hiện ở Ta Bà cũng không phải đơn giản dễ dàng. Đọc trong kinh Hiền Ngu qua những chuyện tiền thân Phật, nhiều câu chuyện cầu pháp giải thoát của các vị thiện nhân. Họ dám hy sinh cả thân mạng để được nghe pháp vì sanh ra nhằm thời không Phật pháp.

Thêm hình ảnh nữa, là dù ngay thời Phật tại thế, vẫn có một số người không thể thực hành theo lời Phật dạy để làm tu sĩ xuất gia hay cư sĩ tại gia, những người này cũng tạo được duyên lành, do chiêm ngưỡng dung nhan Phật, bấy nhiêu đó cũng đủ duyên gặp pháp giải thoát trong kiếp vị lai. Vậy thì số lượng chúng sanh mà Phật trải lòng từ bi đến thật không thể kể được, ngay như bây giờ đã hơn hai ngàn năm trăm năm mà con người vẫn còn tìm thấy an lạc thanh tịnh ấm dịu trong lòng mỗi khi giở lại trang kinh hay ngồi thiền hướng lòng về pháp Phật (giải thoát).

Nay thử đặt lại câu hỏi chính mình, tại sao mình phải tu Phật? Câu trả lời hẳn đã có, và ai cũng trả lời được như là: đời là khổ, tu để mà cầu giải thoát! Và chắc chắn mọi câu trả lời, chỉ lấy từ nguyên nhân khổ để cuối cùng đi đến giải thoát. Khổ là do phiền não mà ra, phiền não dứt trừ thì an vui hiện hữu. Nhưng ngược lại không đơn giản như ta tưởng, vì đời sống luôn luôn di động chẳng bao giờ dừng lặng nên tâm dễ chao đảo theo, thế là phiền não chỉ lắng bên ngoài nhưng bên trong chẳng được dừng nghỉ. Bao giờ thân còn lăn xăn bôn ba dao động thì tâm không cách nào lắng dịu được yên, đó là quy luật tự nhiên của đạo lý nhân quả. Chỉ có trường hợp ngoại lệ là những vị Bồ Tát lớn hiện thân hành đạo trái nghịch mà thôi, ngoài ra tất cả phàm nhân đều không thể thân động mà điều phục được tâm. Thế là câu trả lời tu Phật để được giải thoát là trên lý tưởng lý tình, vì chúng ta vẫn còn chưa thấy tu Phật là diệt phiền não mới giải thoát được. Hay nói đúng hơn chúng ta quả còn động niệm nhiều lắm, không phải vì động do công việc mưu sinh mà động do ý tưởng phóng đi.

Phật tu vì thương chúng sanh, điều này rõ ràng như vậy; đọc kinh Pháp Hoa ai lại không nghe Phật ra đời vì muốn chúng sanh thành Phật. Còn chúng ta tu theo Phật chỉ có độ được mình cũng quá thành vất vả!. Vậy ra đừng nên vội tìm độ người, khi tự thân mình chẳng cho người thấy mình có giải thoát - có lẽ nên nói là cùng giúp nhau nâng đỡ dìu dắt theo lý nhân duyên thì đúng hơn.

Thế chúng ta có thể trả lời, ít ra tu Phật, là vì ta đã tạo vô số phiền não cho mình, cho người, nay tỉnh ngộ nhận được nhờ giáo lý Phật Đà mới quay về TU (sửa) ngay phiền não. Khi phiền não đã rơi rụng, ta mới dám chuyển hóa những phiền não vi tế nhỏ nhặt thành những phương tiện luyện tâm. Chẳng hạn ta thấy, khi thiền tọa tư tưởng sẽ nhờ vào sự bộc phát phiền não móng lên mà nhận ra chân tâm vô ngại, rồi dần dần nhìn được phiền não là giả tạo, là vọng tưởng giúp ta thấy chân tâm là giây phút yên tịnh trong sáng của tâm thanh tịnh. Khi niệm Phật tụng kinh cũng vậy, ta thấy được phiền não len lỏi vào câu kinh tiếng kệ, có khi ta mơ màng theo phiền não chẳng hay biết, trong khi tiếng Phật lời kinh vẫn còn tự nhiên trên miệng. Nhưng đó chỉ là giai đoạn đầu tự nhiên, do vọng tưởng tích tụ quá nhiều, đến khi ta ý thức được mỗi lần phiền não móng lên sắp sửa chen vào lời kinh, tiếng Phật, thì đó là giây phút nhận ra tự tâm vốn là chân thiện an lạc, có thể nhìn thấy được mọi vấn đề, và vậy tâm ta sáng ra để nhìn rõ vọng thức vốn không thật có. 


Mục lục | Giới thiệu | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 |

 


Cập nhật: 1-12-2000

Trở về mục "Phật giáo cho người bắt đầu"

Đầu trang