-
Ý NHĨA CHIÊM
NGƯỠNG PHẬT NGỌC
-
QUA TUỆ GIÁC CỦA KINH KIM CANG
- Giác Hạnh Phương
Sau khi nghe thông tin Tượng Phật
Ngọc sẽ được triển lãm tại chùa Phổ Quang, tại Tp.HCM mọi người tấp nập
đến xem, số lượng lên đến hàng trăm ngàn người, thật là con sô ấn tượng
ít khi xảy ra. Đó cũng là nhân duyên tốt lành cho người Phật tử, điều
này không ai phủ nhận. Tuy nhiên chúng con tự hỏi nếu tôn tượng đúc bằng
vật liệu bình thường như các tôn tượng khác trong các ngôi chùa thì liệu
họ có đến xem không? Họ đến xem tôn tượng Phật ngọc này vì lý do gì?
Thật ra có trăm ngàn lý do khác nhau. Tuy nhiên chúng con đưa ra giả
thiết rằng, bởi vì tôn tượng này làm bằng đá ngọc thạch quí hiếm nên họ
mới đến xem. Như vậy họ đến xem đá ngọc thạch hay xem Phật? Giả thiết
thứ hai cho rằng vì đá ngọc thạch quí hiếm nên có yếu tố linh thiêng,
thiêng liêng? Chẳng lẽ những tượng tôn thờ trong chùa không thiêng? Giả
thiết thứ ba, nếu đá ngọc thạch đó không tạc hình đức Phật mà làm một
hình gì khác thì sao? Ở đây, chúng con muốn tìm hiểu thái độ của quần
chúng hiểu biết về đức Phật qua phương diện nào?
Xuất phát từ nhu cầu quần chúng đến
chiêm bái tượng Phật ngọc đã làm đối tượng để chúng con chia sẽ, tìm
hiểu về ý nghĩa chiêm bái thân tướng của đức Phật đã dạy thông qua bài
kinh Kim Cang có đề cập trong 4 câu kệ “Nhược
dĩ sắc kiến ngã, dĩ âm thanh cầu ngã, thị năng hành tà đạo, bất năng
kiến Như Lai”.
Ý
NGHĨA CHIÊM NGƯỠNG DUNG NHAN PHẬT
Chúng ta cần phải hiểu khi chiêm
ngưỡng dung nhan Phật như thế nào để được lợi ích.?
Xưa nay chúng ta nhận thức Phật qua
hình ảnh đẹp nhưng suy nghĩ của chúng ta không giống với Phật. Hoặc
chiêm ngưỡng lễ bái mà không biết rõ mình làm gì thì cả đời đi chúng ta
đi chùa chỉ có công đức hữu lậu mà thôi, mà
không phát triển trí đạo, tâm đạo giải thoát của đạo Phật, mà chỉ
sống theo quan niệm đạo đức luân lý của Nho giáo hay của tôn giáo khác.
Thứ nhất, chúng cần
phải hiểu khi chiêm ngưỡng dung nhan Phật là để phát triển đạo tâm, Bồ
đề tâm của chúng ta. Như vậy khi chúng chiêm ngưỡng tôn Phật thì tâm
thức sẽ khai mở rất nhiều điều thiện, cái “thiện của đạo Phật” càng tăng
trưởng và dần dần chúng ta sống giống như tâm của Phật “tâm đồng tâm chư
Phật”. Cho nên khi chiêm ngưỡng làm sao để phát triển tâm bồ đề của mình,
tức là chúng ta bắt chước những gì Phật làm, thì chúng ta làm theo.
Chằng hạn đức Phật thương yêu con
người thì mình cũng bắt chước phải thương yêu con người, mặc dù tình
thương của chúng ta chưa hoàn toàn như Phật, nhưng chúng ta phải thực
tập dần dần, để xoá dần chấp ngã của ta, xoá đi khoảng cách giữa ta và
người, xoá đi ngăn cách lạ xa, xoá đi những hờ hững giữ gìn bấy lâu….thì
lúc đó tình thương lan toả khắp nơi, và xây dựng nhịp cầu cảm thông.
Thứ hai, mỗi khi chúng
ta chiêm ngưỡng vẽ đẹp của Phật chúng ta thành tâm hướng về đảnh lể
những đức tính của Phật chẳng hạn đức tính tình thương yêu, khi chắp tay
chiêm ngưỡng lể bái nên ước nguyện, quán tưởng xin cho con cũng có đức
tín này trong con. Tức là chúng ta đang huân tập chủng tử thiện mới vào
trong tâm thức, mặc dầu trong mỗi chúng ta ai cũng có sẳn đức tính này
rồi, nhưng vì lâu ngày quá chúng ta bỏ quên, vì không thực tập cho nó
tăng trưởng đến tuyệt đối cho nên đức tính này nó bị thối thất. lu mờ.
Hôm nay chúng ta có duyên lành gặp lại Phật pháp, Ngài xuất hiện trên
cõi đời chỉ là người mồi lửa và thắp sáng lại trái tim tình thương cho
ta mà thôi. Như vậy, sự
chiêm ngưỡng Phật là để tỉnh ngộ bản giác của mình.
Kết quả: Hằng ngày
chúng ta huân tập năng lượng tình thương yêu con người (hoặc công hạnh
nào mà chúng ta chưa tốt), và quán tưởng dần dần chúng ta trở nên một
con dễ thương hơn, biết thương con người hơn, không còn giận hờn trách
móc, và chúng biết cảm thông với lỗi lầm của mọi người xung quanh ta. Cứ
thực tập dẩn dần trở thành thói quen của một
nhân cách siêu phàm, thì chúng ta sẽ đẹp ra mà thôi, không cần
phải đi thẩm mỹ vịên sửa sắc đẹp. Mặc dù trong đời sống chúng ta cũng
giống như mọi người vẫn ăn, mặc, ngủ, nghĩ nói cười, nhưng bên trong tâm
hồn không giống như mọi người phàm kẻ tục. Chúng ta thấy mọi hành động
của họ đều có ý nghĩa vị tha.
Qua đây cần mở rộng nói
thêm là khi đánh giá con người qua hình tướng bên ngoài chúng ta rất dễ
bị lầm, mà muốn biết con người nào đó phải quan sát qua hành động của họ
mà đôi khi còn bị hiểu lầm, do đó cần phải tìm hiểu động cơ, mục đích
bên trong nữa, rắc rối vô cùng, vì “dò
sông dò biển dễ dò….” phải không? Cho nên cần phải sống chân thật
với chính mình, thì không sợ gì ai đó có thể “dò” được, và sống như vậy
hạnh phúc vô phúc vô cùng. Ví dụ “khi có giận thì nhận biết mình đang
giận” và chuyển hoá cơn giận bằng cách nói: À ! tôi đang giận bạn đấy,
vì hôm qua bạn nói như vậy tôi không chấp nhận, xin bạn đừng nói nữa.
Nếu mình giận ai đó mà đối phương không hề hay biết mình đang giận họ,
thì trước tiên phần lỗ lã thuộc về mình nhiều nhất, mà lại còn mất đi
một người bạn. Hoặc mình không thích hay giận ai đó mà vẫn tỏ ra thái độ
bên ngoài xả giao lịch sự thì người kia cũng không biết họ đang có lỗi
gì với bạn. Cho nên phải chân thật đến với nhau, mở lòng mình ra thật
tình, là mình có hạnh phúc ngay trong cuộc sống rồi. Ngược lại, nếu
trong cuộc sống, hay trong giao tiếp cư xử đối phó, dè chừng, tính toán….không
biết họ đến vì mục đích gì đây, không biết họ có tiếp đoán vui vẽ không,
cứ suy luận theo đối đãi thương và ghét, ta và người thì không thể đến
với nhau có hạnh phúc được, lập tức ngay lúc đó chúng ta đã mất đi cái
hạnh phúc ngay khi giao tiếp. Hạnh phúc là tại đây và bây giờ trong lúc
chúng ta đang làm việc, đang giao tiếp, mà chúng ta không tận hưởng thì
đi tìm ở đâu, cứ đi tìm mãi sẽ không bao giờ gặp. Bởi vì hạnh phúc đang
có sẳn chứ nó đâu ở chổ nào khác mà đi tìm.
Từ một ví dụ tiêu biểu chúng ta có
thể liên hệ ứng dụng đến rất nhiều điều trong cuộc sống. Bằng mọi cách
làm sao mối quan hệ chúng ta và người được an và được vui, mặc dù có thể
ta và người bạn ấy không còn cơ hội gặp nhau nữa, nhưng tâm chúng ta rất
an ổn và bình yên.
Thứ
ba, trở lại vấn đề khi chiêm ngưỡng, lễ
bái tôn tượng Phật với 32 tứơng tốt 80 vẽ đẹp trang nghiêm như vậy, cũng
như chúng ta đang chiêm tượng Phật ngọc thì nên biết đó chỉ là phương
tiện, tức là đối với đức Phật là Ngài dùng cái “sự” qua thân tướng và
Ngài dựa vào niềm tin của chúng sanh qua sắc thân tướng tốt đẹp trang
nghiêm của Ngài, để giúp chúng sanh đạt cứu cánh (để hiển lý), tức là
khai tâm làm hiển lộ trí Bát nhã (trí giác ngộ) trong con người chúng ta,
khi dạt được trí tuệ đó sẽ đập vỡ “cái tôi” rơi lả tả từng mảnh vụn, thì
chân lý, sự thật hiển bày, đó là mục đích mà trong bài kinh Kim Cang này
muốn dạy cho tất cả mọi người, Như vậy lý - sự đồng hành thì mới có kết
quả tốt đẹp cao thượng.
Điều này khác với các tôn giáo
khác, người ta càng tôn thờ, lễ lạy đấng giáo chủ thì họ càng tin là họ
đang sống phục vụ cho Ala, làm hài lòng cho Ala, dù cho có xả thân này
làm bất kể làm điều gì họ cũng không tiếc nuối, niềm tin họ vững chắc và
cuồng tín, mên tín như vậy đó.
Trong Phật giáo thì khác hơn, khi
chúng ta càng lạy Phật, thì càng tin Phật, càng tin Phật thì đạo tâm,
thiện tâm chúng ta càng phát triển, và điều ác càng giảm, tức
là không phải cuồng tín mà con người trở nên chánh tín, càng
hướng về sự sáng suốt, càng hướng về ánh sáng giác ngộ giải thoát, hướng
về chân lý tối thượng Niết bàn, tức là diệt trừ tham sân si. Lúc đó con
người đó sẽ trở thành con người với tinh thần khác. Nếu là người mang
hạnh nguyện Đại thừa thì người đó có thể xả thân, nhưng xả thân vì chân
lý, chân lý đó là xả thân phục vụ con người, mỗi hàn động cử chỉ không
còn sống cho riêng mình nữa “phụng sự chúng sanh là cúng dường chư Phật”
chứ không phải xả thân phục vụ đấng giáo chủ mà ta tôn thờ.
Do đó đức Phật xuất hiện trong thế
gian nầy không phải để ngự trị thế gian mà chính là để giáo hoá cho
chúng sanh thoát khỏi sự sợ hãi, khổ đau do vô minh che lấp bổn tâm, cho
nên Ngài mở ra con đường phương tiện nhằm khai tâm tuệ giác cho chúng
sanh.
Thứ tư, thông qua hình
ảnh của Ngài nhắc nhở con người ý nghĩa triết lý về tình thương và tuệ
giác. Quả thật tình thương và tuệ giác là cần thiết cho mỗi tâm hồn con
người chúng ta, nhất là trong thế kỷ chúng ta
đang sống, trong giai đoạn ác trược tăng lên nhanh chóng tột bực.
Người Phật tử ý thức được cuộc đời ngày càng cần đến những đức tính hoà
bình, tình thương và trí tuệ của chư Phật. Cho nên, nhu cầu phát huy từ
bi và trí tuệ nơi chư Phật thông qua hình ảnh tôn tượng để thông qua
hình ảnh đó mà phát huy, đánh thức
tiềm năng trí tuệ và từ bi trong mỗi cá nhân trở
thành vị “Phật tương
lai.”
Mặc khác, với tinh thần
nổ lực tự thân tu tập của
các vị Bồ-tát, thông qua hình ảnh dấn thân của các hạnh Bồ -tát
nhằm nói lên thông điệp rằng “Tự thân mỗi người phải nổ lực hành
động có lợi ích cho mình và cho cuộc đời, mà
không ỷ lại vào một
ai khác đó là tinh thần tích cực nhất góp phần
cải tạo hoàn cảnh là Cực lạc tại thế gian, là Niết bàn hiện tại.
Do đó nhận thức đúng đắn về thân tướng Phật trong thời đại ngày nay
là vô cùng cần thiết cho mỗi chúng ta trên hành trình tìm về
chaân lyù
giác ngộ.
Con đường dẫn đến chân lý đã được
mở ra, niềm hạnh phúc, sự giải thoát sẽ đến với những ai nỗ lực vươn tới
qua thực nghiệm chứ không phải qua sắc tứơng. Đây chính là ý nghĩa trong
kinh Kim Cang đức Phật đã dạy: “Nhược
dĩ sắc kiến ngã, dĩ âm thanh cầu ngã, thị năng hành tà đạo, bất năng
kiến Như Lai” được dịch là nếu nhìn thấy Ta qua hình tướng, hoặc tìm
cầu Ta qua âm thanh. Đó là cách của kẻ tà đạo, người ấy không bao giờ
thấy được Như Lai.
Như vậy. đức Phật dạy chúng sanh về
thái độ ứng xử đối với Ngài như thế nào cho hợp lý, đó là Ngài khuyên
chúng ta không nên tôn sùng lễ bái Ngài qua hình tướng bên ngoài (ngoại
hình), mà nên đến với Ngài bằng trí tuệ hiểu biết và làm theo những gì
Ngài đã dạy. Khi chúng ta làm được như vậy thì ý nghĩa chiêm ngưỡng Phật
ngọc, hay thờ Phật, lễ bái Phật mới thật sự là có lợi ích thiết thực,
chân chính nhất theo tinh thần của kinh Kim Cang.
Giác Hạnh
Phương
http://www.buddhismtoday.com/viet/vh/ynghiachiemnguongi_phatngoc.htm