Trang tiếng Anh

Đạo Phật Ngày Nay 

Trang tiếng Việt   

   

...... ... ..  . ..  .  .

Truyện Cổ Phật Giáo

Truyện Thơ

Tập 1

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

***

* Diệu Phương tái bản * 2002 *

 

(23)

Cây Táo

Thiết Sơn

 

Thiết Sơn núi thẳm xa xưa

Có cây táo nọ rất ư lâu đời

Thân to, tán lá rợp trời

Chưa hề có quả, tứ thời cành trơ.

*

Gần chân núi có tiều phu

Tên là Chí Hiếu, ốm o, thân gầy

Chuyên nghề lên núi lượm cây

Mang về làm củi, bán ngày kiếm ăn

Quanh năm sinh sống khó khăn

Một mình nuôi Mẹ nhọc nhằn sớm trưa.

Mẹ chàng bệnh hoạn, già nua,

Thuốc thang nào có tiền mua vì nghèo

Dần dần bệnh nặng thêm nhiều

Trở thành tê bại Mẹ yêu liệt giường,

Chàng buồn số phận đau thương

Thở dài, than ngắn mãi vương muộn phiền.

*

Một đêm hầu cạnh Mẹ hiền

Mẹ đà an giấc. Ngoài hiên sáng trời

Chàng bèn nhẹ bước ra chơi

Say sưa ngắm ánh trăng nơi đầu ghềnh,

Núi rừng sương phủ bồng bềnh

Đọng trên ngọn cỏ, đầu cành như hoa

Như muôn ngàn ánh sao sa

Long lanh suối vắng, thướt tha đêm trường.

*

Tiều phu đang phút mơ màng

Chợt đâu trước mặt hào quang sáng lòa

Một tiên ông bỗng hiện ra

Chòm râu trắng bạc, nước da hồng hào

Dáng uy nghi, vẻ thanh cao

Phất phơ áo trắng, gậy đào cầm tay.

Tiều phu phách lạc, hồn bay

Tiên ông khẽ nói: "Ta đây! An lòng!

Ta là Hòa Thượng trên non

Ở ngay trong dãy Thiết Sơn lâu rồi

Vì con hiếu thảo ở đời

Cho nên động tới đất trời linh thiêng

Hôm nay hội đủ cơ duyên

Ta về chữa bệnh Mẹ hiền giúp con!".

Tiều phu mừng rỡ trong lòng

Vội quỳ bái tạ vô cùng trang nghiêm.

*

Xua tay, Hòa Thượng nói thêm:

"Con mau sửa soạn leo lên núi này

Tìm cây táo quý lâu ngày

Hái ngay một trái về đây cứu người

Dâng lên cho Mẹ con sơi

Mẹ dù bệnh nặng ăn thời khỏi luôn!".

*

Tiều phu nghe lệnh phân vân

Xưa nay cây táo xa gần đều hay

Chưa hề có quả một ngày

Lấy chi để hái? Lệnh này trớ trêu!

Nhưng Hòa Thượng nói: " Làm theo

Đúng lời ta dặn chớ nhiều nghĩ suy!

Hãy lên hái táo ngay đi

Giờ cây có trái cũng vì cảm thông

Thương con hiếu đễ một lòng

Bà con quý mến khắp vùng Thiết Sơn!"

Tiều phu sụp lạy tạ ơn

Ngẩng lên Hòa Thượng biến luôn mất rồi.

*

Suốt đêm trằn trọc mãi thôi

Tiều phu lên núi khi trời hừng đông

Sương lam còn phủ mênh mông

Rừng hoang, núi vắng chập chùng êm ru

Chỉ riêng dòng thác vô tư

Rì rào khe núi vọng đưa khúc tình

Như chờ đón ánh bình minh

Dịu dàng soi tỏ tâm linh con người.

*

Thân vất vả, lòng an vui

Cỏ cây rậm rạp, núi đồi cheo leo

Tiều phu cương quyết cố trèo

Đầu non vừa tới, nắng theo ngang đầu

Ngẩng nhìn cành táo trên cao

Thấy ngay một quả. Xiết bao lạ lùng,

Chàng reo lên rất vui mừng

"Tạ ơn Hòa Thượng mở đường cứu con!".

Táo thần bỗng hiện nhiều hơn

Quả to, chín đỏ như son trĩu cành

Chàng leo lên hái thật nhanh

Mê mờ che lấp biến thành máu tham

Hái nhiều đầy ắp một làn

Nhét thêm đầy túi mới mang về nhà.

*

Đầu đuôi kể lại Mẹ già

Tiều phu dâng táo mời bà Mẹ sơi

Ngạc nhiên Mẹ đến nghẹn lời

Chắp hai tay lại vái trời trên cao

Miệng luôn niệm Phật thì thào

Tạ ơn trời, Phật dạt dào lòng nhân

Tạ ơn Hòa Thượng vô ngần

Mẹ ăn táo quý lòng thầm sướng vui.

Táo thần thật quả lạ đời

Mẹ ăn xong táo bệnh thời khỏi luôn

Đôi chân cử động bình thường

Chẳng còn tê bại liệt giường như xưa

Bước lần theo cánh liếp thưa

Lâm râm khấn nguyện ơn vừa được ban.

*

Tin đồn phép lạ truyền lan

Bà con kéo đến rộn ràng khắp nơi

Nhờ tay Chí Hiếu giúp đời

Kẻ thời bệnh nặng. Người thời kinh niên

Tiều phu chia táo giúp liền

Táo thần như có phép tiên chữa lành.

*

Tháng ngày lần lượt trôi nhanh

Tiều phu chợt nghĩ công mình khó khăn

Lên non hái táo nhọc nhằn

Nên đòi con bệnh trả phần tiền công.

Bạc tiền theo táo chất chồng

Lòng tham theo bạc càng nồng hơi tanh!

Tiền công ngày một tăng nhanh

Thẳng tay vơ vét mau thành phú ông

Màng chi con bệnh tay không

Bạc tiền nếu thiếu đừng mong cậy nhờ!

*

Thời gian thấm thoắt thoi đưa

Tiều phu Chí Hiếu xác xơ thuở nào

Giờ đây rạng mặt phú hào

Khắp vùng nổi tiếng sang giàu nhất thôi,

Lâu đài tráng lệ tuyệt vời

Quân hầu, xe ngựa cuộc đời lên hương.

*

Một hôm có gái đáng thương

Phương xa lặn lội tìm đường ghé sang

Khẩn cầu mắt lệ dâng tràn

Nàng cần táo quý xin chàng giúp cho

Mẹ nàng hấp hối nằm chờ

Trên giường tử biệt mong nhờ táo tiên!

Ngặt vì nàng chẳng có tiền

Phú ông Chí Hiếu đuổi liền thẳng tay,

Gái nghèo van khóc tội thay

"Không tiền không táo!". Đành quay trở về.

*

Đêm hôm đó dưới trăng thề

Một trời vằng vặc, bốn bề nên thơ

Đứng trên đỉnh núi mộng mơ

Phú ông Chí Hiếu say sưa ngắm nhìn

Táo thần giúp hái ra tiền

Trong lòng đắc ý nên liền cười vang.

Chợt đâu một đạo hào quang

Vụt ngang hiện trước mặt chàng: "Người ơn"

Đó là Hòa Thượng Thiết Sơn

Giọng Ngài nghiêm nghị, đâu còn như xưa

Trước kia vui vẻ có thừa

Giờ đầy quở trách, lại vừa uy nghiêm:

"Nghe đây Chí Hiếu ham tiền

Tham lam che lấp tâm hiền thuở xưa

Chẳng còn có chút lòng từ

Đừng mong hưởng lộc giống như ngày nào!

Những gì ngươi đã thu vào

Tan mau như bọt sóng chao biển này!"

Nói xong Hòa Thượng vung tay

Nhổ luôn cây táo lên ngay tức thì

Nhắm ra biển Ngài ném đi,

Bóng Ngài biến mất. Bốn bề lặng yên.

Tiều phu sợ hãi vô biên

Ra về lủi thủi, muộn phiền xiết bao

Nhưng lòng yên trí phần nào

Nghĩ mình chất chứa sẵn bao bạc tiền

Dù cho chẳng có táo tiên

Vẫn còn vui hưởng của riêng đã đầy.

*

Tới nhà chàng sững sờ thay

Rõ ràng chốn cũ: "Lâu đài còn đâu?"

Tưởng chừng đang giấc chiêm bao:

Lều tranh nghèo khó thuở nào hiện ra,

Trên mình quần áo xa hoa

Biến thành cũ nát như là trước kia.

Tiều phu nước mắt đầm đìa

Tiếc thương cơ nghiệp biến đi mất rồi

Hai tay trắng khẽ buông xuôi

Thở dài hối hận, ôi thôi muộn màng!

*

Mây mờ che phủ trăng vàng

Thiết Sơn gió vẳng cung đàn hư không!

 

(phỏng theo bản văn xuôi  của Phạm Ngọc Khuê)

(24)

Nai Hiền

 

Ngày xưa có chú Nai hiền

Nhởn nhơ vui sống giữa miền hoang sơ

Trong khu rừng rậm ven bờ

Sông Hằng cuồn cuộn sóng mờ nhân gian.

Dáng Nai đẹp đẽ dịu dàng

Sừng trong nước ngọc, thân vàng ánh châu

Nhưng mắt Nai lắng u sầu

Thương cho trần thế nhuốm mầu bi ai,

Nai nghe, nói được tiếng người

Nai là Bồ Tát một thời hiện thân.

*

Bên Nai muông thú quây quần

Coi Nai như Mẹ muôn phần yêu thương

Như Thầy sáng suốt dẫn đường

Một vùng đồi núi ngát hương thanh bình.

Sợ người thấy sẽ hại mình

Nai cùng muông thú sống quanh trong rừng.

*

Một ngày trời đất mịt mùng

Sông Hằng gầm thét sóng dâng ngập tràn

Nai đang thơ thẩn non ngàn

Chợt nghe kêu cứu tiếng vang núi đồi

Nhìn xa Nai thấy một người

Ôm thanh củi mục chơi vơi giữa dòng

Mênh mông sóng nước reo cuồng

Sức người đã yếu, sắp buông trôi rồi

Tâm Bồ Tát bỗng rạng ngời

"Người mà đau khổ, ta thời khổ đau!

Cứu người trước, cứu mình sau!"

Nai lao vội xuống dòng sâu vớt người,

Sá chi sóng gió dập vùi

Dìu người lên được tới nơi an toàn.

*

Nạn nhân tỉnh lại bàng hoàng

Cám ơn công đức vô vàn của Nai

Nguyện xin tạc dạ lâu dài

Khiến Nai sung sướng thốt lời tâm can:

"Mừng Ông còn tấm lòng vàng

Dạt dào ân huệ, chứa chan nghĩa tình!

Hãy về ngay với gia đình

Nhớ đừng nói chuyện chúng mình nơi đây

Người đời nham hiểm chất đầy

Sẽ tìm cách bắt thân này mất thôi!".

Nạn nhân hứa chắc một lời

Khấu đầu lạy tạ. Về nơi thị thành.

*

Người về đoàn tụ gia đình

Đúng khi Hoàng Hậu tâu trình cùng Vua:

"Đêm qua thần thiếp nằm mơ

Thấy con Nai đẹp nói ra tiếng người

Nai thần thật quả lạ đời

Trên tòa giảng Pháp lời lời cao sang

Thật là chuyện lạ vô vàn

Nếu ta bắt được Nai vàng về cung

Nhốt Vườn Thượng Uyển vui chung

Điềm lành cho nước! Điều mừng cho ta!"

Vua nghe thỏ thẻ lời hoa

Chiều lòng Hoàng Hậu, lệnh ra khắp miền:

"Ai mà giúp bắt Nai hiền

Vua ban bổng lộc, bạc tiền, chức cao!"

*

 

Người mà Nai cứu hôm nào

Nghe Vua trọng thưởng, xôn xao cõi lòng

Nghĩ mình cùng với vợ con

Đói nghèo kiếp sống, héo hon cuộc đời

Máu tham nổi dậy trong người

Quên ân tình cũ, nuốt lời thề xưa

Y cười phản bội say sưa

Nhưng kìa phép lạ như vừa xảy ra

Mặt người chất phác hôm qua

Giờ đây gớm ghiếc xấu xa vô cùng.

*

Tên gian phản bội vào cung

Tâu Vua chỗ ở trong rừng của Nai.

Vua sai quân lính của Ngài

Bao vây bốn phía bên ngoài rừng hoang

ào ào chó dữ sủa vang

Kèn săn trổi giọng oang oang tiến vào

Thú rừng hoảng hốt lao xao

Nai hiền choàng tỉnh xiết bao ngỡ ngàng

Biết rằng trốn cũng muộn màng

Tay người hung ác bạo tàn xưa nay

Nai đang nghĩ ngợi, loay hoay

Thì bao quân lính tới ngay bên rồi

Vua, Quan cũng đã đến nơi

Vua nhìn Nai đẹp ngây người ngợi khen

Truyền không được bắn cung tên

Làm sao bắt sống Nai hiền về cung.

*

Mọi người chưa kịp vây lùng

Nai hiền tự đến thưa cùng Vua, Quan:

"Ai đưa Ngài đến non ngàn

Nơi tôi trú ẩn chốn hoang vu này?"

Vua nghe kinh ngạc lắm thay,

Chỉ tên phản bội đứng ngay sau Ngài:

"Hỡi Nai thần! Chính tên này

Ham tiền chỉ lối tới đây săn tìm!".

*

Mọi người cùng lúc quay nhìn

Rồi cùng một lúc kêu lên hãi hùng,

Mặt tên phản bội đưa đường

Chỉ trong khoảnh khắc vô cùng gớm ghê

Bao nhiêu máu mủ tràn trề

Khắp nơi lở loét khó bề nhận ra.

Nai thưa: "Mọi việc chẳng qua

Chỉ là quả báo diễn ra thật gần

Tên này bội nghĩa vong ân

Tham lam mờ mắt, bất nhân hại người!"

Rồi Nai kể rõ đầu đuôi

Chuyện mình cứu hắn chết trôi giữa dòng.

*

Nhà Vua nghe hiểu chuyện xong

Mắng tên phản bội: "Mi lòng tanh hôi

Mi làm ô uế danh Người

Mi không đáng sống trên đời làm chi!"

Vua giương cung xử bắn y

Nhưng Nai nhảy vội đứng che tên này

Nai thưa: "Tội hắn ngày nay

Kéo theo quả báo đến ngay đây rồi

Mặt y lở loét tanh hôi

Là điều trừng phạt một đời khó quên

Ngài tha cho hắn một phen!

Phần tôi xin đứng một bên chờ Ngài!".

*

Nhà Vua chợt thấy sáng ngời

Một vùng hỷ xả, một trời từ bi

Vua ban: "Ngươi hãy đi đi

Hỡi tên phản bội! Tha mi phen này

Đi cho khuất mắt ta ngay

Làm Người không đáng! Đừng quay trở về!"

Tên kia hổ thẹn ê chề

Bước đi lầm lũi, kéo lê thân người

Lưng quay về phía mặt trời

Theo vùng bóng tối, vào nơi bùn lầy.

Vua nhìn Nai khẽ tỏ bày:

"Tự do xin trả từ đây cho Ngài!

Trẫm lòng kính phục lắm thay

Ngài đem chân lý gieo đầy nhân gian

Soi đường giác ngộ thênh thang

Tim này nguyền khắc lời vàng từ bi!".

Vua ra lệnh kéo quân đi

Núi rừng trở lại bốn bề bình yên.

*

Kể từ khi đó đêm đêm

Hiu hiu gió mát, êm đềm trăng thanh

Một bầy muông thú hiền lành

Quây quần trìu mến chung quanh Nai hiền

Như chờ nghe những lời thiền

Nghe lời giảng đạo giữa miền hoang vu.

 

(phỏng theo bản văn xuôi của Huyền Thanh)

 

Mục lụcLời nói đầu | 1-2 | 3-4 | 5-6 | 7-8 | 9-10 | 11-12 | 13-14 | 15-16 | 17-18 | 19-20 | 21-22 | 23-24.

 


Vào mạng: 1-8-2005

Trở về mục "Truyện Phật giáo"

Đầu trang