Trang tiếng Anh

    Đạo Phật Ngày Nay

Trang tiếng Việt


  

...... ... ..  . ..  .  .
SUỐI ĐẠO THI PHẨM

   PHẦN II: KHUYẾN TU

Ngày đã cận cần tu gấp rút,

Giới giữ sao trong sạch như xưa.

Định-Tuệ không thiếu không thừa,

Lợi ích dân chúng đúng vừa khả năng

  1. Khuyến Tu

  2. Khuyến Nhẫn

  3. Ơn Tín Thí

  4. Thập Lục Hạnh

  5. Lục Căn

  6. Thập Thiện

  7. Ngũ Phước

  8. Năm Hạnh Thí

  9. Phóng Sanh

  10. Thân

  11. Khẩu

  12. Ý

  13. Ý Tốt

  14. Nhẫn

  15. Giới

  16. Giới Sát

  17. Huệ

  18. Bốn Nghiệp Miệng

  19. Khuyên Con

  20. Văn Với Đạo

  21. Cúng Chùa Không Cầu Phước

  22. Tứ Y Pháp

  23. Mãnh Đất Phước Duyên

  24. Tứ Pháp

  25. Bố Thí

  26. Lỗi Bước

  27. Nguyện Về Cõi Phật


KHUYẾN TU

Chen lấn dầu ai giữa thị thành,

Riêng mình tự tại cõi vô tranh.

Sông mê sóng bủa cơn rùng rợn,

Biển khổ bèo trôi kiếp mỏng mành.

Rộn rịp giàu sang mây ghẹo gió,

Lững lơ quyền quý nước đeo cành.

Trăm năm luống tưởng gầy cơ nghiệp,

Một phút đâu dè phủi lợi danh.

* * *

Lợi danh câu nhử kiếp hôn trầm,

Tối mắt nên lòng hoá tối tăm.

Nung đốt thời sao không nóng bức,

Đẩy xô hồ dễ khỏi vương lâm.

Rừng tham lố xố ngàn cây bạc,

Biển vọng lờ mờ một nước thâm.

Định trí nhìn ra hai nẻo bước:

Mê phàm – tỉnh Phật, tại nơi tâm.

* * *

Tâm tình cố gắng, hạnh cần chuyên,

Hữu chí sao sao cũng chí nguyền.

Mài sắt nên kim ngời dạ nhẫn,

Xuyên non thành lộ sáng gương kiên.

Dần dần hé cánh màn chơn giác,

Nhẹ nhẹ nâng then cửa định thiền.

Đuốc tuệ, hoa Đàm tuy khó gặp,

Trăm ngàn muôn kiếp một cơ duyên.

* * *

Cơ duyên nay gặp chớ buông rơi,

Mựa để thuyền trôi giữa biển đời.

Tinh tấn buồm no trương thuận gió,

Định thiền lái vững hướng nhằm nơi.

Bến mê nhẹ tách đừng lưu luyến,

Bờ giác liền sang mới thảnh thơi.

Hỏi đợi chờ chi lần lựa mãi?

Trăm năm trăm tuổi chuyện không rồi!

* * *

Rồi vương tử phược vấn thê thằng,

Mảnh áo, ngôi nhà, thức uống ăn.

Dây cát lằng nhằng đeo đẳng cội,

Tàn tre bận bịu chở che măng.

Trải bao cuộc thế bao tình tội,

Hễ lắm trò đời lắm nhố nhăng.

Tha thiết lòng son xin nhắn nhủ,

Hở môi còn ngại lạnh chơn răng.

* * *

Răn khuyên: đời khổ lắm thương ôi,

Sanh, chết, đau, già mãi thế thôi.

Duyên tục vấn vương, vương chẳng dứt,

Nợ trần vay trả, trả không rồi.

Cỗ xe giác ngộ rong ngàn dặm,

Giấc mộng hoàng lương chín một nồi.

Kiếp sống ai hơn trăm tuổi thọ,

Xanh, vàng, đen, đỏ, chuyện xa xôi.

* * *

Xa xôi tạo hoá chẳng riêng lò,

Đạo đức thậm thâm g?ng sức mò.

Không giận, không hờn, không khổ sở,

Chẳng ganh, chẳng ghét, chẳng phiền lo.

Tam bành xua đuổi tiêu tan hết,

Lục tặc ngăn ngừa tận tụy cho.

Giáo Pháp thực hành tuy vẫn khó,

Muốn theo Thầy, trước phải theo trò.

* * *

Trò đời, lẽ đạo tính sao đây?

Bể khổ đầy vơi cạn lại đầy.

Hễ kiếp luân hồi không dứt khoát,

Thì cơ nghiệp báo cứ vần xoay.

Giác, mê hai nẻo tìm nơi thoát,

Nhơn, quả đôi đường chọn đất gây.

Trí thức nhắn nhe ai đó ta?

Mau chơn trồi gót khỏi nơi nầy.

* * *

Nầy trong cửa Phật, cảnh thanh kỳ,

Một nấc thang là một khoá thị.

Bảng đạo kê danh người thọ bát,

Sổ duyên ghi đức bực truyền y.

Tinh thông giáo lý tâm vô ngại,

Lân mẫn sanh loài lượng đại bi.

Bỉ ngạn hồi đầu lo tự giác,

Giác tha bổ xứ khuyến tu trì.

* * *

Trì giới chi màng chuyện cạnh tranh,

Lâng lâng cõi tịnh cảnh riêng dành.

Xả thân cầu đạo lòng thơ thới,

Trục lợi tham danh kiếp mỏng mành.

Đuốc tuệ rỡ ràng soi diệu lý,

Nước dương mát mẻ gội quần sanh.

Hồi chuông cảnh tỉnh ngân ngân mãi,

Chen lấn dầu ai giữa thị thành.

 

KHUYẾN NHẪN

Vào cửa Đạo làm người thiện tín

Phải học câu nhẫn nhịn thuận hoà

Việc nỏ nhen thắc mắc bỏ qua

Chỗ tranh cãi rầy rà nên tránh

Tu phải học cẩn ngôn cẩn hạnh

Đạo phải hành sửa tánh trau tâm

Kiếp chúng sanh đoạ lạc luân trầm

Ai cũng có căn thâm gốc tội

Vì lẽ ấy ngày nay sửa đổi

Bước đường tu nhuần gội Phật ân

Nước cành dương rưới tắt lửa trần

Lòng nóng nảy thói sân dẹp bỏ

Phải phòng bị đối đầu cái khó

Người ý kia, ý nọ khác nhau

Dẫu lâm cơn bình địa ba đào

Nhẫn! Ráng nhẫn! Sao sao cũng nhẫn!

Thử tưởng cảnh điên cuồng tức giận

Lửa đốt rừng nộ phẩn gớm ghê

Lúc hung hăng cháy dậy bốn bề

Ai vào đó dám khoe khỏi nóng

Chi bằng sớm cất mình bay bỗng

Liệu không hoà chóng chóng lui chân

Khỏi lo điều chác oán mua hờn

Không ngại nỗi gieo nhơn hái quả

Rủi gặp kẻ vu oan giá hoạ

Chuyện đặt điều dốc phá thanh danh

Lời cam ngôn phân nói đành rành

Đèn công lý chiếu minh tỏ rõ

Rủi gặp kẻ ganh hiền ghét ngỏ

Cứ lời kia, tiếng nọ chích châm

Câu mỹ từ giọng nói thâm trầm

Nét hoà diện quả tâm ái mẫn

Đừng lộ sắc oán hờn ghét giận

Cùng buông lời nộ phẫn cộc cằn

Chút nhẫn lòng được giải khó khăn

Câu niệm Phật vừa dằn nóng nảy

Học phép nhẫn chẳng sanh oan trái

Giữ tâm không khỏi phải lụy phiền

Sống cõi đời thong thả bình yên

Hướng nẻo đạo diệu huyền trực chỉ.

 

ON TÍN THÍ

Đầu tiên giải thoát mới lìa đời,

Khất thực trì bình thẹn lắm thôi.

Cất bước hoá duyên chân bỡ ngỡ,

Ngửa tay thọ thí dạ bồi hồi.

Trải thân khắp xứ ăn vay chúng,

Ngại bụng từ đây mắc nợ người.

Lần lựa xuân qua, xuân trở lại,

Chịu ơn tín chủ biết bao rồi.

* * *

Chịu ơn tín chủ biết bao rồi,

Đêm nhớ ngày lo chẳng chút ngơi.

Mảnh áo phước điền mang trịu trịu,

Bát cơm huệ lộc quảy vơi vơi.

Thuốc thang vật liệu thường dư dã,

Am cốt Chùa chiền lắm thảnh thơi.

Công đức dẫy tràn khôn xiết kể,

Nghĩ suy, suy nghĩ dạ bồi hồi.

* * *

Nghĩ suy, suy nghĩ dạ bồi hồi.

Tu quyết đền công vẹn mới thôi.

Phát nguyện khăng khăng hằng giữ nguyện,

Độ đời canh cánh những thương đời.

Vay nên nhớ mãi vay thì trả,

Trả phải làm sao trả có lời.

Tạo Pháp luân xa chờ tín chủ,

Cùng nhau nương bước vượt trùng khơi.

 

THẬP LỤC HẠNH

Đi bước khoan thai

Đứng ngay thẳng hàng.

Ngồi đứng nghiêm trang

Nằm nghiêng thanh thản.

Nói lời pháp ngữ

Làm sự độ sanh.

Aên thức trai thanh

Mặc manh hoại sắc.

Thức tánh Thanh Văn

Ngủ tiên Duyên Giác

Sống hành Bồ Tát

Chết đạt Chơn Như.

Thân trau giới luật,

Tâm buộc định thiền

Trí chiếu tuệ viên

Tánh yên chơn tánh.

 

LỤC CĂN

Mắt chẳng nhìn quanh

Tai không nghe lóng

Mũi chẳng ngửi xằng

Miệng không nói khống

Thân chẳng lăng xăng

YÙ không vọng động.

 

THẬP THIỆN

Thường phải giữ tâm mình

Không được dâm, đạo, sát,

Không ỷ ngữ, vọng ngôn,

Không hai lưỡi, nói ác,

Chớ bỏn xẻn, tham lam,

Đừng giận hờn gay gắt,

Trừ tà kiến mê si,

Aáy là hạnh bố thí.

 

NGŨ PHƯỚC

Kẻ không sát sanh

Được khương minh thọ mệnh.

Kẻ không trộm tham

Được giàu sang hưng thịnh.

Kẻ không tà dâm

Được người yêu kính.

Kẻ không vọng ngôn,

Được thêm nhiều uy tín.

Kẻ không say sưa,

Được sáng tâm tỏ tánh.

 

NĂM HẠNH THÍ

Thí thuốc được sống lâu

Thí thực thêm sức khoẻ

Thí y được hồng hào

Thí đèn thêm trí tuệ

Thí xe vui về sau

Người hành năm hạnh thí

Khi tái sanh cõi nào

Đều được phần vui vẻ

Dứt phiền não trần lao

Dứt dục tình ô uế

Đến thánh vức thanh cao

Diệu huyền không xiết kể.

 

PHÓNG SANH

Phật dạy tánh hiền lành

Thương yêu cả chúng sanh

Dầu là loài vật mọn

Cũng Phật tánh như mình.

Con tập lòng từ ái

Nay mua vật phóng sanh

Nguyện ơn trên Phật chứng

Con tạo chút nhơn lành.

Phước đức xin hồi hướng

Về cho cả chúng sanh

Nguyện cầu đời hết khổ

Dứt tuyệt nạn đao binh.

Sanh mạng này tồn tại

Do nhờ Pháp Phật linh

Vậy từ nay nguyện nhớ

Câu niệm Phật tu hành.

 

THÂN

Thân này chưa biết ra chi,

Của kia lại có chắc gì mà ham.

Bao nhiêu cho thoả lòng tham,

Càng thâu, càng đắm, càng làm, càng say.

Tiếc cho tháng rộng năm dài,

Chung quy hoang phí về tay đồng tiền.

Được thua, thua được, chuyền chuyền,

Hả hê mới đó ưu phiền đâu đây.

Đem thân làm kẻ tội đày,

Cho bao vật chất nó cai trị mình.

Để tâm làm vật hy sinh,

Suốt đời theo lịnh dục tình kéo lôi.

Cái tham bao thưở cho rồi,

Cái không một phút tỉnh hồi là xong.

Dã tràng xe cát biển Đông,

Vô tình lượn sóng cướp công nhọc nhằn.

Tuồng đời ai biết cho chăng?

Như mây tan hiệp, như trăng khuyết tròn.

Đêm tàn, tim lụn, dầu mòn,

Cái đi mờ mịt, cái còn mỏng manh.

Chắc chi bọt nước đầu gành,

Chắc chi sương đọng trên cành ban mai.

Bọt kia làn gió nhẹ lay,

Sương kia ánh nắng chiếu ngay tan rồi.

Mênh mông trong khoảng đất trời,

Thân ta biết gởi về nơi chốn nào?

Tử thần tay dắt làm sao!

Gần xa mấy nẻo, thấp cao mấy từng.

Đòn cân phước thưởng tội trừng,

Biết công hay nợ, biết mừng hay lo.

Thử theo công quá mà so,

Tội dồn muôn kiếp biết to thế nào!

Phước gom nghĩ được là bao?

Nếu đem trừ cấn biết sao thiếu thừa.

Dặc dày kiếp cũ căn xưa,

Biết bao oan nợ mà chưa trả đền.

Tiền cừu hậu hận há quên,

Một bên đi trả, một bên đến đòi.

Lung tung trong cạm luân hồi,

Day qua, trở lại, biết đời nào ra.

Mấy ai suy kỹ nghĩ xa,

Rảo chân sấn bước cho qua khoảng này.

Chán chê mộng cảnh đoạ đày,

Đưa tay trí tuệ, tháo dây dục tình.

Đoạn trừ hoặc chướng vô minh,

Tâm chơn trở lại, tánh linh đem về.

Gieo lan hạt giống Bồ Đề,

Xanh tươi nhành lá, sum xuê cội tàn.

Nước dương rưới khắp trần hoàn,

Diệt trừ phiền não, tiêu tan tội tình.

Gay chèo thuyền giác độ sanh,

Bến mê phút chốc, biến thành ao sen.

 

KHẨU

Trăm năm vật đổi người dời,

Một câu quý giá muôn đời còn ghi.

Mở lời trước cạn xét suy,

Rằng ta cất tiếng ích chi chăng là?

Bằng như lời ấy thốt ra,

Làm buồn kẻ khác thì ta xin đừng.

Nói chi mắng nhiếc tưng bừng,

Miệng xây núi nghiệp biết chừng nào tan.

Nói chi chưởi rủa kêu vang,

Lưỡi đào hố nghiệp biết đàng nào lên.

Hoạ tai vì miệng mà nên,

Bịnh căn vì miệng mà truyền vào thân.

Ai ôi nghĩ lại kẻo lầm,

Đóng bưng cửa miệng, chớ tầm quỷ ma.

Cũng thời tiếng nói thốt ra,

Của chư Phật thánh dịu hoà biết bao.

Là câu nói pháp thanh tao,

Đưa người giữa biển sóng xao lên bờ.

Pháp ngôn thật quý không ngờ,

Đương phàm hoá thánh một giờ đổi thay!

Học đòi theo đạo Như Lai,

Mượn lời chánh lý, trình bày pháp môn.

Ta nên cất tiếng ôn tồn,

Phá tan những giấc mộng hồn tối đen!

Miệng ta là cánh hoa sen,

Một khi hé nở, một phen thơm lừng!

Tiếng ta là gió mùa xuân,

Một cơn thổi nhẹ, muôn dân mát lòng!

 

Ý

Con người ý vọng gồm hai,

Khi mừng, khi giận, đổi thay không lường.

Vội vàng, khi ghét, khi thương,

Khi vui, vui ngất, khi buồn, buồn hiu.

Muốn ưa tạo sắm đủ điều,

Rồi khi chê chán bỏ liều như chơi.

Pháp nương tương đối không rời,

Pháp nương tương đối ý đời phát sanh.

Ngủ trần ngoại cảnh chung quanh,

Dưỡng nuôi vọng ý, trưởng thành tội duyên.

Thói đời càng nhiễm, càng quen,

Bụi đời càng đóng, càng đen tinh thần.

Nhiều năm chung lộn phong trần,

Chơn tâm còn giữ nguyên phần được đâu.

Chịu mang ảnh hưởng từ lâu,

Vọng căn thôi đã ăn sâu lắm rồi.

Mới là phóng ý buông khơi,

Mới là bị ý cuốn lôi luân trầm.

Dắt đi theo nẻo lạc lầm,

Đoạ chìm vào cõi tối tăm mịt mờ!

Nghiệp nhơn, tội quả bao ngờ,

Biết đâu phương hướng bến bờ là đâu.

Lướt theo vọng ý mong cầu,

Đèo cao băng gót, biển sâu lao mình.

Ra vào ngưỡng cửa tử sinh,

Sáu đường lui tới, muôn hình đổi thay.

Chết đi, sống lại, chuyển hoài,

Cũng vì vọng ý đổi thay không ngừng,

Lên cao, xuống thấp vô chừng,

Cũng vì vọng ý xoay vần không thôi.

Yù năng chế ngự không rời,

Phục tùng răm rắp, người người vâng theo.

Nguồn đời nước chảy thuận chiều,

Cảm thương bọt nổi riu riu xuôi dòng!

Mấy ai cưỡng ý nén lòng,

Vượt nguồn quyến rũ, thoát vòng muốn ham.

Tịnh tâm, bớt nói, ngưng làm,

Tịnh tâm, nhập thánh siêu phàm từ đây.

Đừng lòng cố chấp riêng tây,

Đừng lòng dung dưỡng, ý này, ý kia.

Ta, người, đừng tính phân chia,

Có, không, đừng tính đoạn lìa hai bên.

Như thường, như vậy, như nhiên,

Như như, chẳng động, không thiên, không dời.

Sự duyên thì đạo khác đời,

Lý chơn, đời đạo không rời không xa.

Chấp không, chấp có bất hoà,

Đến khi vô chấp, mới là thuận nhau.

Sao sao thôi cũng là sao,

Sự chi cũng vậy, bề nào cũng xong.

Tâm không, vạn sự đều không,

Tâm chơn vạn pháp thảy đồng quy chơn.

Học đòi theo bậc triết nhơn,

Phải trừ tâm vọng, mới hườn bổn nguyên.

Vọng tâm là ý tư riêng,

Thất tình lục dục một tên khác gì.

Thường nên kiểm soát hành vi,

Khi ăn, khi nói, lúc đi, lúc nằm.

Đừng cho vọng ý phóng tâm,

Phải nhờ giới luật buộc cầm khít khao.

Tuy không thấy ý chỗ nào,

Nhưng khi động tác ý xao ra ngoài.

Nếu ai thiền định thường hoài,

Aáy là ý mã sa chân lạc đường.

Ngày ngày ra sức kiềm cương,

Giờ giờ, phút phút, tâm thường soi tâm.

Oân hoà, điềm đạm, trầm ngâm,

Vẻ đoan trang chỉnh, nét đằm thắm nghiêm.

Mắt thường thanh tịnh quan chiêm,

Đừng hay nhìn liếc, kiếm tìm chi chi.

Ngó đường chánh, ngó nẻo đi,

Ngó vào tâm trí, kiên trì không lơi.

Tai thường thanh tịnh thảnh thơi,

Đừng hay nghe lóng những lời đơn sai.

Nghe thuyết pháp, nghe giảng bảo,

Nghe vào tâm trí, hôm mai sửa mình.

Mũi thường thanh tịnh trong lành,

Đừng hay ngửi hít thơm tanh thế thường.

Ngửi giới hương, ngửi định hương,

Ngửi vào tâm trí, hơi thường tinh anh.

Lưỡi thường thanh tịnh sạch lành,

 

Đừng hay nói dối, đừng tranh mối lằn.

Nói pháp lý, giảng kinh văn,

Nếm vào tâm trí, thức ăn tinh thần.

Thân thường thanh tịnh xúc trần,

 

Đừng hay ô nhiễm xúc căn đụng sờ.

Sờ diệu lý, nắm huyền cơ,

Sờ vào tâm trí, xem hờ kẻo quên.

Ý thường thanh tịnh tự nhiên,

 

Đừng hay vọng tưởng, rối ren mơ màng.

Tưởng bát chánh, tưởng tam không,

Tưởng vào tâm trí, tập trung điển lành.

Phàm trong sự thể tu hành,

Đừng buông cái ý tung hoành tự do.

Bước đầu học tập lần dò,

Ý xao, ý vọng, phải lo phục hàng.

Trước nhờ qui giới buộc ràng,

Sau nhờ thiền quán diệt tan ý xằng.

Sống chung giáo hội hoà Tăng,

Không còn tự ý, mới năng thuận hoà.

Đừng làm trái ý người ta,

Đừng hay tự ý kiêu xa của mình.

Mới mong vui vẻ an lành,

Mới mong Đông độ biến thành Tây Phương.

 
 


   Mục lục | Lời tựa | Phần I | Phần II | Phần III | Phần IV.



 

Vào mạng: 1- 5-2005

Trở về thư mục "Thơ Phật giáo"

Đầu trang