Trang tiếng Anh

      Đạo Phật Ngày Nay 

Trang tiếng Việt

   

...... ... .  . .  .  .
Hàn Sơn - Thập Đắc - Phong Can
Thông Tánh (dịch)

Không ai biết tên họ quê quán của Hàn Sơn Tử là gì, ở đâu. Ông ẩn cư trong Hàn Nham ở huyện Đường Hưng, Thai Châu, vì vậy phụ lão trong huyện gọi ông là Hàn Sơn Tử. Người ông gầy ốm, thích đội mũ bằng vỏ cây Hoa, đi guốc gỗ, mặc áo lông, quấn tua dải trông như gã điên, thường cười hát nghêu ngao. Ông ở gần chùa Quốc Thanh, núi Thiên Thai. Trong chùa có vị tăng Phong Can đốn củi, gánh nước, giã gạo để chúng tăng dùng, thường rong chơi với Hàn Sơn Tử.

Hồi trước Phong Can đi ngang Xích Thành, nghe tiếng con nít khóc ở trong bụi cỏ, ông đến xem, thấy đứa bé chừng hơn 10 tuổi, hỏi nó ở đâu thì nó chẳng nói gì, trong lòng lấy làm lạ, ông bèn dẫn đứa bé về chùa sai nó quét dọn. Do nhặt được ngoài đồng, nên ông đặt tên thằng bé là Thập Đắc. Lớn lên Thập Đắc tu khổ hạnh đầu-đà, phong cách lanh lợi xuất chúng. Phong Can, Hàn Sơn rất khâm phục ông, thường cùng ông ngao du. Ba người rất tương đắc. Tăng chúng trong chùa lấy làm lạ, ai nấy đều nghi nghi trong lòng mà chẳng biết vì sao.

Hàng ngày Thập Đắc rửa chén bát, ông nhặt cơm thừa cho vào ống trúc để dành cho Hàn Sơn ăn. Hai người đều có tài làm thơ. Có lúc dạo chơi trong thôn xóm gặp việc cảm hứng, họ liền làm thơ để bày tỏ ý mình. Có lúc khắc thơ trên đá, có lúc viết trên lá cây, có lúc họ ngồi trong quán rượu, nói năng trông rất thanh cao thoát tục. Dù là những kẻ phong lưu ngày xưa cũng chưa có ai giống như họ. Có lần Hàn Sơn tự thuật :

Vốn chẳng phải ẩn sĩ
Tự xưng người núi rừng
Trong tối tăm sáng rỡ
Chỉ thích buộc áo khăn.
Đạo sạch như Sào, Hứa
Thẹn làm tôi Thuấn, Nghiêu
Khỉ vượn đội áo mão
Chẳng học tránh phong trần.

Hoặc như :

Muốn được nơi an ổn
Hàn Sơn trụ mãi thôi
Gió nhẹ lay tùng rậm
Càng gần tiếng càng hay
Dưới có người loang lỗ,
Đọc thầm kinh Hoàng Lão.
Mười năm về chẳng được,
Quên mất cả cội nguồn

Hay là :

Có thân cùng không thân,
Là ngã là phi ngã
Quán xét kỹ như thế,
Dựa vách đá ngồi mãi
Dưới chân cỏ mọc xanh,
Trên đầu bụi trần bám
Để thấy người thế gian
Linh sàng bày rượu quả.

 Hoặc như :

Nhà ngọc treo rèm châu,
Trong có gái thuyền quyên
Nhan sắc hơn thần tiên,
Nghi dung như đào lý
Nhà đông sương xuân đọng,
Nhà tây gió thu qua
Đủ ba mươi năm nữa,
Ngon ngọt như cam giá.
Những câu như vậy nhiều vô kể.

Một lần Thập Đắc chắp tay cúng, đến lúc ăn thì ngồi đối diện Phật mà ăn. Có lần ông đối trước tượng Kiều Trần Như mắng : "Đồ tiểu căn bại chủng, đứng đây làm gì ?" Tăng chúng trong chùa lấy làm lạ, chẳng sai ông cúng nữa.

Một hôm, ông thấy cơm cháo trước tượng thần Già-lam cứ bị chim cú đến ăn phá, Thập Đắc đánh tượng Thần mà mắng : "Ông ăn được mà không giữ được làm sao hộ trì Già-lam ?"

Đêm ấy thần Già-lam báo mộng cho Tăng chúng trong chùa, nói : "Thập Đắc đánh tôi". Đến sáng ai nấy trong chùa cũng đều nói mình thấy Thần nói như vậy. Bấy giờ Tăng chúng mới thất kinh. Lúc này Phong Can đã hạ sơn xuất du.

Cuối năm Trinh Nguyên, Lư Khâu được bổ nhiệm làm Tuần thú Thai Châu. Vừa mới đến, ông bỗng bị bịnh đầu phong, danh y đều bó tay. Tình cờ Phong Can đến phủ ông, tự nói mình chữa được bệnh này. Lư Khâu nghe liền cho Phong Can triệu kiến. Can sai đem nước đến rồi rảy trên đầu ông. Lát sau bệnh của Lư Khâu hết hẳn. Từ đó, Khâu rất kính trọng Phong Can. Khâu hỏi ông :

- Ông từ đâu đến ?

Phong Can đáp :

- Chùa Quốc Thanh ở Thiên Thai

- Ở đó có hiền tài không ?

- Có, nhưng không thể dùng danh lợi thế gian thỉnh cầu họ được. Hàn Sơn, Thập Đắc là Văn-thù, Phổ Hiền hóa thân. Hai ông ấy đang trà trộn trong chùa Quốc Thanh, nếu ông muốn phong quan cho họ thì đến đó ngay, chớ chậm trễ.

Lư Khâu về Nam hành sự không lâu liền vào chùa tìm tin tức của Phong Can. Ông chỉ thấy mái tranh tiêu điều, hổ nằm cạnh thất. Ông vào chùa xin yết kiến hai vị Đại sĩ, tăng chúng trong chùa dẫn ông ra sau nhà bếp, Lư Khâu bái yết Hàn Sơn, Thập Đắc, hai người đứng dậy nói :

- Niệm mãi Di-đà mà chẳng biết, thì lạy ta làm gì !

Nói rồi hai ông quay về Hàn Nham.

Hôm sau Lư Khâu sai sứ đem lễ vật đến, Hàn Sơn thấy sứ đến, mắng "giặc ! giặc !" rồi trốn vào trong núi. Thập Đắc cũng biệt tăm, về sau không ai biết họ mất ở đâu, lúc nào.


http://www.buddhismtoday.com/viet/thien/to-20-HanSon.htm

 


Cập nhật: 25-9-2000

Trở về mục "Thiền Phật giáo"

Đầu trang