- Nghi Thức Cầu An
- Thích Nhật Từ tuyển chọn và biên tập 1994
12
KINH CƯ
SĨ TẠI GIA
Đây là những điều tôi nghe Đức Phật nói vào một thời
mà Người còn lưu trú tại tu viện Cấp Cô Độc, trong vườn cây Kỳ-đà.
Hôm ấy cư sĩ Cấp Cô Độc cùng với năm trăm vị cư sĩ khác đã tìm đến
nơi cư ngụ của thầy Xá-lợi-phất. Các vị cúi đầu làm lễ thầy và
ngồi xuống một bên. Tôn giả Xá-lợi-phất đã sử dụng nhiều phương
tiện khéo léo để thuyết pháp cho các vị cư sĩ này, đem lại cho họ niềm
vui và làm phát khởi nơi họ niềm khát ngưỡng đối với ba Ngôi Báu và
sự hành trì chánh pháp. Sau đó Tôn giả Xá-lợi-phất, cư sĩ Cấp Cô Độc
và năm trăm vị cư sĩ khác cùng đến viếng Phật, làm lễ dưới chân Người
rồi ngồi sang một bên. Sau khi thấy mọi người đã an tọa, Đức Phật bảo
thầy Xá-lợi-phất: O
- Nầy Xá-lợi-phất, thầy có biết
rằng nếu một vị cư sĩ tại gia đạo hạnh biết hộ trì năm nguyên tắc
đạo đức và tu tập bốn tâm cao đẹp (tăng thượng tâm) thì có thể đạt
tới rất dễ dàng và không khó khăn gì khả năng an trú hạnh phúc ngay
trong hiện tại và biết chắc chắn rằng mình sẽ không còn đọa lạc vào
địa ngục, ngạ quỷ, bàng sanh và các nẻo ác khác trong tương lai. O
Một người như thế là đã đắc quả Vào Dòng (Dự Lưu),
không sợ còn bị rơi vào đường ác, chắc chắn đang đi về nẻo chánh
giác. Người ấy chỉ cần qua lại tối đa là bảy lần nữa trong các cõi
trời và người là có thể đạt tới biên giới của sự hoàn toàn giải
thoát, diệt khổ. O
Xá-lợi-phất, vị cư sĩ tại gia hộ trì năm nguyên tắc
đạo đức và tu tập bốn tâm cao đẹp như thế nào?
1- Vị cư sĩ tại gia xa lìa sự giết hại, chấm dứt sự
giết hại, buông bỏ khí giới, biết hổ, biết thẹn, tập từ tập bi, bảo
hộ cho mọi loài sinh vật, kể cả các loài côn trùng. Vị ấy trừ tận gốc
tâm niệm giết hại. Đó là nguyên tắc đạo đức thứ nhất mà người
cư sĩ tại gia hộ trì. O
2- Vị cư sĩ tại gia xa lìa sự không cho mà lấy, chấm dứt
sự không cho mà lấy, thường ưa bố thí, tìm niềm vui trong sự bố thí
và bóᠴhí mà không cần đền đáp. Vị này không bị tâm trạng tham lam
che lấp, luôn luôn bảo hộ sự liêm khiết của mình và diệt trừ tận gốc
sự không cho mà lấy. Đó là nguyên tắc đạo đức thứ hai mà người
cư sĩ tại gia hộ trì. O
3- Vị cư sĩ tại gia xa lìa tà dâm, chấm dứt sự tà dâm,
bảo vệ cho bất cứ ai, dù người ấy nằm trong sự bảo hộ của cha, mẹ,
hoặc cả cha và mẹ, hoặc chị em, hoặc anh em, hoặc cha mẹ bên sui gia, hoạ꣠gia
đình sui gia, hoặc bởi người đồng tính, hoặc là vợ con hay chồng con kẻ
khác, kể cả kẻ bị cuồng dâm khủng bố, hoặc kẻ bán phấn buông hương.
Vị này diệt trừ tận gốc tâm niệm tà dâm. Đó là nguyên tắc đạo
đức thứ ba mà người cư sĩ tại gia hộ trì. O
4- Vị cư sĩ tại gia xa lìa nói dối, chấm dứt sự nói dối,
chỉ nói sự thật, tìm niềm vui trong sự nói lên sự thật, an trú nơi sự
thật không lúc nào đổi dời, có thể được tin cạhoàn toàn và không
bao giờ dám miệt thị kẻ khác. Vị ấy diệt trừ tận gốc sự nói dối.
Đó la
蠮guyên tắc đạo đức thứ tư mà
người cư sĩ tại gia hộ trì. O
5- Vị cư sĩ tại gia xa lìa rượu, chấm dứt sự uống rượu,
diệt trừ tận gốc thói quen uống rượu, cũng như các chất kích thích
nguy hại cho sức khỏe và tâm trí như xì ke ma túy, các sản phẩm truyền
thanh, truyền hình, phim ảnh và sách báo đồi trụy. Đó là nguyên tắc
đạo đức thứ năm mà người cư sĩ tại gia hộ trì. O
Này Xá-lợi-phất, các cư sĩ tại gia làm thế nào để đạt
tới bốn tâm cao đẹp (tăng thượng tâm) và an trú hạnh phúc trong hiện tại
một cách dễ dàng và không có khó khăn? O
Trước hết, vị cư sĩ tại gia thực tập quán niệm về
Như Lai. Vị ấy quán niệm như sau: Như Lai là bậc giác ngộ chân chánh,
không có dính mắc, là bậc Minh Hạnh Túc, là bậc Thiện Thệ, là bậc Thế
Gian Giải, là bậc Vô Thượng Sĩ, là bậc Điều Ngự Trượng Phu, là bậc
Thiên Nhân Sư, là Phật, là Thế Tôn. Quán niệm về Như Lai như thế thì
những dục vọng xấu xa đều được tiêu diệt. Trong tâm người quán niệm
không còn những yếu tố bất thiện, uế nhiễm sầu khổ và lo âu. O
Nhờ tưởng niệm tới Như Lai mà tâm tư người ấy lắng
trong, có được niềm vui và người ấy đạt tới tâm cao đẹp thứ nhất,
an trú hạnh phúc trong hiện tại một cách dễ dàng, không khó khăn gì. O
Xá-lợi-phất, vị cư sĩ tại gia thực tập quán niệm về
Pháp. Vị áṠquán niệm như sau: Giáo pháp được Đức Thế Tôn giảng dạy
là giáo pháp diễn bày khéo léo, có khả năng đưa tới giải thoát hoàn
toàn, đưa tới trạng thái không phiền não, không nóng bức, có tính cách
thường tại và không dời đổi. Quán niệm và nhận thức như thế về pháp
thì những dục vọng xấu xa đều được tiêu diệt. Trong tâm người quán
niệm không còn những yếu tố bất thiện, uế nhiễm, sầu khổ và lo âu.
O
Nhờ tưởng niệm tới pháp mà tâm tư người ấy lắng
trong, có được niềm vui và đạt tới tâm cao đẹp thứ hai, an trú
hạnh phúc trong hiện tại một cách dễ dàng, không khó khăn gì. O
Xá-lợi-phất, vị cư sĩ tại gia thực hành quán niệm về
Tăng. Vị ấy quán niệm như sau: Thánh chúng của Như Lai đang đi về nẻo
thiện, đang đi trên đường chánh, đang hướng theo giáo pháp, đang thực tập
theo giáo pháp và sống đúng tinh thần giáo pháp. Trong thánh chúng ấy có
các bậc A-la-hán, các bậc A-na-hàm, các bậc Tư-đà-hàm, các bậc Tu-đà-hoàn
đã thành, đang thành và sẽ thành, tức là có đủ bốn đôi và tám bậc.
Thánh chúng của Như Lai đã thành tựu được giới, được định, được
tuệ, được giải thoát, được tri kiến giải thoát. Thánh chúng này đáng
được tôn kính, đáng được quý trọng, đáng được phụng sự, đáng
được cúng dường và đó là ruộng phước tốt đẹp cho cuộc đời. O
Nhờ tưởng niệm tới Tăng mà tâm tư người quán niệm lắng
trong, có được niềm vui và người ấy đạt tới tâm cao đẹp thứ ba,
an trú hạnh phúc trong hiện tại một cách dễ dàng, không khó khăn gì.
O
Xá-lợi-phất, vị cư sĩ tại gia thực tập quán niệm về
Giới. Vị ấy quán niệm như sau: Giới luật này không có khuyết điểm,
không bị sứt mẻ, không bị cấu uế, không bị ô trược, có khả năng
giúp ta an trú trong lãnh thổ của Như Lai. Giới luật này không có tính
cách giả dối, thường được các bậc hiền thánh khen ngợi, tiếp nhận,
thực tập và hộ trì. O
Nhờ tưởng niệm tới giới mà tâm tư người ấy lắng
trong, có được niềm vui và người ấy đạt tới tâm cao đẹp thứ tư,
an trú hạnh phúc trong hiện tại một cách dễ dàng, không khó khăn gì. O
Xá-lợi-phất, thầy nên ghi nhớ rằng một người cư sĩ tại
gia nếu thực tập được như thế là đã chấm dứt sự sa đọa vào địa
ngục, ngạ quỷ, súc sanh và các đường dữ khác, đã chứng đạt được
quả vị Tu-đà-hoàn, không còn thối đọa vào các ác pháp. Người ấy chắc
chắn đang đi về nẻo chánh giác và chỉ cần qua lại tối đa bảy lần nữa
trong các cõi trời và người là có thể đạt tới biên giới của sự
hoàn toàn giải thoát diệt khổ." O
Bấy giờ, Đức Thế Tôn tuyên lại ý trên bằng bài kệ
như vầy:
- Bậc trí sống tại gia
- Thấy sợ cảnh địa ngục,
- Nên thọ trì chánh pháp,
- Dứt trừ mọi nẻo ác.
- Học hiểu mà hành trì: O
- Không giết hại chúng sanh,
- Chân thật không nói dối,
- Không lấy của không cho,
- Trung kiên bạn hôn phối,
- Thói tà dâm lìa bỏ,
- Nhất quyết không uống rượu,
- Để tâm chẳng loạn cuồng.
- Thường thực tập niệm Phật,
- Thường thực tập niệm Pháp,
- Niệm Tăng và niệm Giới,
- Tâm an lạc thảnh thơi. O
- Muốn thực tập bố thí
- Để vun trồng phước đức,
- Người ấy học tiêu chuẩn
- Giải thoát và Giác ngộ.
- Xá-lợi-phất lắng nghe,
- Ta nói về điểm này:
- Hãy nhìn đàn bò kia,
- Và thử quan sát chúng,
- Có con vàng, con trắng,
- Có con đỏ, con đen,
- Màu nâu có đốm vàng,
- Hoặc màu chim bồ câu.
- Dù chúng màu sắc gì,
- Hoặc xuất xứ từ đâu,
- Giá trị thật của chúng,
- Là ở sức chuyên chở. O
- Những con nào mạnh khỏe,
- Kéo xe mạnh và nhanh,
- Chuyên chở được nhiều chuyến
- Là những con hữu dụng.
- Trong cõi nhân gian này,
- Có các giới Phạm-chí,
- Sát-đế-lợi, cư sĩ,
- Thương gia và công nhân.
- Những ai trì tịnh giới
- Thực chứng được giải thoát,
- Trở thành bậc cao đức,
- Bậc Thiện Thệ thảnh thơi. O
- Cúng dường những bậc ấy
- Là được quả phúc lớn.
- Ta không cần phân biệt
- Giai cấp và nguồn gốc.
- Kẻ thiếu đức nghèo tuệ
- Không soi sáng cho ai.
- Cúng dường những kẻ ấy
- Quả phúc không đáng kể. O
- Người con Phật tu huệ,
- Tâm hướng về Thế Tôn,
- Gốc lành thêm vững chãi,
- Chỉ sinh về nẻo lành,
- Qua lại cõi nhân thiên,
- Nhiều lắm là bảy lần,
- Cuối cùng sẽ đạt được
- Cảnh Niết-bàn tịnh lạc. O
Khi nghe Đức Phật nói xong, tôn giả Xá-lợi-phất, các vị
tỳ-kheo, tỳ-kheo-ni, cư sĩ Cấp Cô Độc và năm trăm vị cư sĩ khác đều
vui mừng làm theo. OOO