- KINH PHÁP CÚ
- ( DHAMMAPADA )
- Tâm Minh NGÔ TẰNG GIAO chuyển dịch thơ
- * DIỆU PHƯƠNG xuất bản * 2003 *
Thành kính tri ân:
* Thày THÍCH TỪ MÃN (VN)
* Thày THÍCH CHƠN THIỆN (VN)
* Chùa LINH SƠN, Đà Lạt (VN)
* Chùa LINH PHONG, Đà Lạt (VN)
đã đưa dịc
h giả vào
Đ
ẠO và THƠ
*
LỜI NÓI ĐẦU
"Kinh Pháp Cú" là một trong 15 quyển kinh thuộc Tiểu
Bộ Kinh trong Kinh Tạng Pali. Đây là một quyển kinh Phật giáo rất phổ
thông và đã được dịch ra nhiều thứ tiếng quan trọng trên thế giới.
Nhiều tác giả coi bộ kinh này như là Thánh Thư của đạo Phật.
"Pháp" có nghĩa là đạo lý, chân lý, giáo lý.
"Cú" là lời nói, câu kệ. "Pháp Cú" là những câu nói về
chánh pháp, những lời dạy của đức Phật nên "Kinh Pháp Cú" còn
được gọi là "Kinh Lời Vàng" hoặc "Lời Phật Dạy".
Kinh Pháp Cú là một tập hợp những câu dạy ngắn gọn nhưng
đầy ý nghĩa của đức Phật Thích Ca trong ba trăm
trường hợp giáo hóa khác nhau. Những câu này do chính đức Phật khi còn
tại thế nói ra trong suốt 45 năm thuyết pháp của Ngài. Các câu này
về sau được các vị đại đệ tử của đức Phật
sắp xếp thành 423 bài "kệ", chia ra làm 26 "phẩm"
và tụng đọc trong Đại Hội Kết Tập Kinh Điển
lần đầu tiên sau khi đức Phật nhập diệt.
Kinh Pháp Cú tóm thâu tinh hoa giáo
lý của đức Phật. Đọc những bài kệ trong kinh này người đọc cảm thấy như chính mình được trực tiếp
nghe lời Phật dạy từ hơn 2500 năm trước vọng lại. Mỗi bài kệ
có thể xem là chứa đựng một cách súc tích và trung thành nhất những lời
dạy, những giáo lý căn bản nguyên thủy của đức Phật.
Mỗi phẩm trong Kinh Pháp Cú đặt
trọng tâm vào một đề tài chính. Mỗi bài kệ trong từng phẩm đều chứa đựng một nội dung tu học rất sâu sắc và
phong phú. Nhiều bài đơn giản và dễ hiểu nhưng nhiều bài không thể
nào chỉ đọc một lần mà hiểu ngay hết được.
Cần phải đọc đi đọc lại nhiều lần, đọc thêm các tích truyện đi kèm
và tra cứu thêm các bản chú giải.
Người đọc nếu sẵn nhiệt tâm hướng
về đạo pháp nên nghiền ngẫm và thường xuyên suy niệm về những
lời vàng ngọc chứa đựng trong kinh rồi đem ra thực
hành, áp dụng vào cuộc sống hàng ngày của mình. Chắc chắn người
đọc có thể thâu hoạch được một niềm vui về
tinh thần vượt lên cao hơn tất cả những thứ hạnh phúc khác trên
thế gian, sẽ gặt hái được nhiều lợi ích cho chính bản thân mình ngay
trong hiện tại cũng như trong tương lai. Lời kinh
khơi nguồn cảm hứng cao đẹp và mở ra một lối đi đầy hương hoa, tạo
ra một sức mạnh diệu kỳ giúp cho người đọc có một niềm tin vững chắc
hơn trên con đường tu học để tiến đến bến bờ giác ngộ và nhờ đó
mà được giải thoát.
Nhiều học giả quốc tế chuyên về tôn giáo và thần học
đã từng nói đại ý rằng: " Kinh điển của
Phật Giáo thật quả là nhiều, nhưng nếu giả dụ một ngày nào đó tất cả các kinh điển này bị thất lạc hay bị
thiêu hủy đi hết mà chỉ còn lưu giữ lại được một cuốn Kinh Pháp
Cú này thôi thì chúng ta cũng tạm coi như có đủ những gì cần thiết để noi theo giáo lý của đức Phật".
Trong Kinh Pháp Cú người đọc sẽ
thấy những lời dạy về triết lý và luân lý cho cả hai giới xuất
gia và tại gia. Những lời dạy cho hàng xuất gia tất nhiên không bao hàm
hàng tại gia, nhưng những lời dạy cho hàng tại gia đương nhiên có thể
áp dụng cho cả hàng xuất gia. Do đó dù ở cương vị nào người đọc cuốn
kinh này cũng thu nhập được nhiều lợi ích thanh
cao. Hơn nữa những người muốn đi tìm chân lý, dầu theo tín ngưỡng
nào chăng nữa, đều có thể thấy hứng thú và bổ
ích khi đọc cuốn Kinh Pháp Cú này, vì nói chung kinh điển Phật giáo
thường chỉ nêu ra chân lý cho toàn thể nhân loại chứ không mang tính chất
giáo điều.
Đức Phật đã từng tuyên bố
rõ ràng rằng Ngài chỉ là người dẫn đường chỉ
nẻo chứ Ngài không thể "cứu rỗi" hay tu thay cho ai được cả, và
con người phải tự mình tu để giải thoát cho chính mình. Ước mong sao những
lời dạy của đức Phật trong tập Kinh Pháp Cú sẽ là ngọn đuốc rực rỡ soi sáng dẫn đường, là ngón tay chỉ
hướng cho mọi hành động, ngôn ngữ, tâm tư của
người đọc và do đó đem lại an lạc và hạnh phúc. Tự mình nghe
theo lời Phật dạy mà tu sửa, rồi tự mình sẽ giác ngộ và sự giác ngộ
đó sẽ giúp cho mình được giải thoát khỏi vòng luân hồi sinh tử đầy khổ đau.
Khi soạn thảo cuốn Kinh Pháp Cú chuyển dịch thành thể thơ
"lục bát" này người dịch đã tham khảo một số tài liệu quý
báu về Kinh Pháp Cú viết bằng tiếng Anh và tiếng Việt. Các tác phẩm tiếng
Anh đa số được dịch trực tiếp từ nguyên
bản tiếng Pali. Các tác phẩm tiếng Việt thì được dịch từ nguyên bản
Pali hay được dịch theo bản chữ Hán hoặc tiếng Anh.
Muốn cho đại đa số quần chúng
khi đọc kinh này cảm thấy dễ hiểu, người chuyển dịch thơ đã cố
gắng xử dụng chữ Việt với những ngôn từ bình dị, tránh dùng nhiều
chữ Hán và những danh từ triết học hoặc đạo học cao siêu. Đôi khi một
vài lời giải thích cũng đã được chuyển thành thơ và thêm vào trong
bài. Để hoàn thành tác phẩm người dịch trong khi sắp xếp ngôn từ và
tứ thơ đôi khi đã phải thêm bớt một vài
chữ, hoán chuyển một vài câu trong cùng một bài, nhưng vẫn cố gắng
chuyên chở đầy đủ ý nghĩa trong các lời dạy của
đức Phật.
Mong rằng những vần thơ "lục
bát", một thể loại thơ đầy tình tự dân tộc, sẽ để lại trong tâm
tư người đọc cũng như người nghe những tình cảm nhẹ nhàng thanh
thoát vì thơ đầy nhạc tính và vang lên những âm điệu thân thương như
những lời ru nơi quê mẹ. Ngôn ngữ có bình dị mới dễ hiểu. Thêm vần
thêm điệu mới dễ đọc, dễ nghe. Từ đó mới dễ
nhớ, dễ thuộc. Có nhớ, có thuộc mới dễ áp dụng những lời
vàng ngọc Phật dạy vào cuộc sống hàng ngày.
Tại các nước theo Phật giáo Nam Tông các Sa Di phải học
thuộc lòng Kinh Pháp Cú này. Riêng tại Việt Nam ta kinh này không được xếp
vào danh sách các kinh để tụng niệm hàng ngày nên kinh ít được biết đến.
Xin trân trọng giới thiệu đến các
độc giả một cuốn sách mà chúng tôi thiết nghĩ là vừa lý thú
và vừa hữu ích. Mong rằng tác phẩm này sẽ góp được một phần nhỏ bé
và khiêm tốn trong việc truyền bá Phật pháp.
- DIỆU PHƯƠNG
- Virginia - USA
- (Mùa Phật Đản,
- tháng 4 năm 2003)