....Trang tiếng Anh

Đạo Phật Ngày Nay 

Trang tiếng Việt....

   

...... ... ..  . ..  .  .

 Sàntideva

(Tôn giả Tịch Thiên)

Bodhicaryàvatàra
NHẬP HẠNH BỒ TÁT

 

 

 Việt dịch:  Nguyên Hiển

  

HỘI PHẬT HỌC PHỔ MINH

PHẬT LỊCH 2549-2005

 *  Thân tặng các thành viên và ân nhân của Giao Điểm Foundation * 

 

 

CHƯƠNG NĂM

  CHÁNH NIỆM, TỈNH GIÁC

 

1. Người muốn nguyện giữ giới

  Chuyên chú giữ tâm mình

  Vì nếu không giữ tâm

  Thì không thể giữ giới

 

2. Thả tâm như voi điên

Sẽ đoạ ngục vô gián

Vì một voi chưa thuần

Không gì tai họa bằng

 

3.  Luôn dùng giây chánh niệm

 Cột tâm voi điên này

 Không còn lo sợ nữa

 Được tất cả phước lành

 

4. Sư tử, voi, gấu, rắn 

Hết thảy kẻ thù địch

Lính canh giữ địa ngục

Hung thần qủy La Sát

 

5. Chỉ nhờ buộc tâm này

Là ta trói chúng hết

Điều phục được tâm ta

Là điều phục tất cả

 

6. Lời chân thật của Phật

Đã từng dạy ta rằng

 Lo sợ và đau khổ

 Đều từ tâm sinh ra

 

7. Hình cụ trong địa ngục

Là do ai tạo nên

 Sắt nóng trong hỏa ngục

 Tiếng hú ở đâu ra?

 

8. Phật đã dạy tất cả

Do ác tâm biến ra

Bởi thế trong ba cõi

Đáng sợ nhất tâm này

 

9. Nếu cần trừ hết nghèo

Mới thành bố thí độ

Xưa đức Phật thành Phật

Thế gian sao vẫn nghèo?

 

10. Tâm tạo vui chúng sinh

 Ban thí mọi vật chất

 Hạnh bố thí rốt ráo

 Chỉ y cứ nội tâm

 

11. Lùa cá tôm sinh vật

Đến an toàn không hại

Vĩnh viễn dứt ác tâm

Là thành tựu giới độ

 

12. Sân si đầy thế gian

Làm sao điều phục hết

Dứt tâm sân của mình

Là diệt được hết thù

 

13. Làm sao đủ số lượng

Da thuộc tràn đại địa

Nhưng miếng da lót dày

Đã trãi khắp mặt đất

 

14. Ta không cần khắc phục

Những kẻ thù bên ngoài

Chỉ diệt tâm sân mình

Không cần nhọc công khác

 

15. Ta phát sanh định tâm

Được sinh trời Phạm thiên

Làm tốt bằng thân miệng

Nhưng tâm hành yếu ớt

Khó thành tựu phước đức

 

16. Phật dạy dù tụng niệm

Tu khổ hạnh lâu năm

Mà tâm cứ tán loạn

Thì thật là vô ích

 

17. Nếu không biết tâm này

Bí yếu của Phật pháp

Tuy muốn thoát ly khổ

 Vẫn phiêu bạt ba cõi

 

18. Bởi thế ta hãy nên

Khéo gìn giữ đạo tâm

Gìn giữ giới tâm này

Đâu cần giữ giới khác

 

19. Nên cẩn thận gìn giữ

Vết thương giữa đám đông

Giữa cuộc đời hung ác

Ta phải giữ tâm mình

 

20. Vết thương nhỏ trên thân

Giữ gìn sợ bị hại

Sợ khổ địa ngục sao

Lại không giữ tâm mình

 

21. Hành trì được như vậy

Dù ở giữa người ác

Dù ở đám người đẹp

Cũng giữ giới không lui

 

22. Ta thà mất lợi dưỡng

Tài sản sinh kế khác

Thà mất việc lành khác

Quyết không tổn tâm này

 

23. Chấp hai tay khuyến thỉnh

Những người muốn giữ tâm

Hãy nỗ lực giữ gìn

Chánh niệm và tỉnh giác

 

24. Người đang bị đau bệnh

Không còn sức làm lợi

Như thế tâm nhiễu loạn

Không sức làm việc lành

 

25. Người tâm không tỉnh giác

Lời giáo huấn tu tập

Không còn ghi trong trí

Như bình rỉ nước chảy

 

26. Dù có tín, đa văn

Dù có vững tinh tấn

Không tỉnh giác chánh tri

Cuối cùng phạm tội đọa

 

 

27. Tên giặc không chánh tri

Cùng sự mất chánh niệm

 Trộm hết phước tích lũy

 Khiến người đọa đường ác

 

28. Giặc phiền não rình rập

Cướp gia tài thiện pháp

Hủy hoại tuệ mạng ta

Đốt đường đến cõi lành

 

29. Tuyệt đừng rời chánh niệm

Rời khỏi cửa của ý

Liền nhớ tai họa này

An trú lại chánh niệm

 

30. Cho nên người thiện tín

Hằng thường sinh chánh niệm

Nhờ sợ đọa khổ báo

Nhờ sư trưởng giáo huấn

 

31. Chư Phật và Bồ tát

Cái thấy không chướng ngại

Thấy rất rõ hành vi

Ngôn ngữ của chúng ta

 

32. Thường tư duy như vậy

Sẽ phát sinh hổ thẹn

Dễ dàng sinh chánh niệm

Nghĩ đến Phật Bồ tát

 

33. Do giữ gìn cửa ý

Đứng vững trong chánh niệm

Thì chánh tri xuất hiện

Ký ức sẽ trở lại

 

34.Ý xấu vừa manh nha

Biết ngay tai họa nó,

Ta liền giữ chánh niệm

Như cây bám chặt đất

 

35. Không bao giờ nên nhìn

Dáo dác và mông lung

Thường quyết chí giữ mắt

Nhìn thẳng xuống dưới đất

 

36. Để con mắt nghỉ ngơi

Có thể nhìn chân trời

Khi có người xuất hiện

Hãy nhìn thẳng chào hỏi

 

37. Tránh nguy hiểm trên đường

Nên nhìn bốn phương hướng

Lúc nghỉ và dưỡng sức

Xem xét phía sau lưng

 

38. Quan sát kỷ trước sau

Tiếp tục tới hay lui

Vào mọi lúc nhận rõ

Phải tỉnh giác như vậy

 

39. Muốn đổi tư thế nào

Sau khi làm động tác

Luôn quán xét thân này

Tư thế đã đúng chưa?

 

40. Tận lực thường quán sát

Tâm mình như voi điên

Cột tâm vào chánh niệm

Không cho nó sổng chạy

 

41. Người tu tập thiền định

Từng phút đừng tán loạn

Thường quán sát như sau

Tâm ý mình ở đâu?

 

42. Gặp nguy hay hoan hỷ

Nên xả để an nghỉ

Kinh dạy khi bố thí

Có thể xả giới nhỏ

 

43. Suy nghĩ việc muốn làm

Không nên nghĩ gì khác

Tâm trí phải chuyên chú

Làm xong từng việc đã

 

44. Được vậy việc mới thành

Nếu không, không được việc

Phiền não bất chánh tri

Sẽ không thêm lớn mạnh

 

45. Khi đi vào đám đông

Xem kịch hay chuyện phiếm

Hãy nên đoạn trừ tâm

Tham đắm các việc ấy

 

46. Hãy nhớ lời đức Phật

Từ bỏ những hành vi

Vô nghĩa như bức cỏ

Vung ném nát đất cát

 

47. Khi thân muốn di động

Khi miệng muốn thốt lời

Trước hãy xem tâm mình

Sau nói đi hợp lý

 

48. Khi ý khởi tâm tham

Hoặc khi sắp nỗi giận

Tạm đình chỉ nói làm

Như cây đứng yên lặng

 

49. Khi tâm nghĩ lăng xăng

Ngạo mạn hoặc kiêu căng

Muốn phê bình người khác

Muốn dối trá lừa người

 

50. Muốn khen mình chê người

Nói những lời thô ác

Muốn nói lời ly gián

Hãy như cây đứng yên

 

51. Muốn danh lợi, cung kính

Muốn sai sử người khác

Muốn được kẻ hầu hạ

Hãy như cây đứng yên

 

52. Khi muốn nói và làm

Cho người mất lợi ích

Để mưu cầu lợi mình

Hãy như cây đứng yên

 

53. Làm biếng, không biết thẹn

Nhát sợ, nói vô nghĩa

Khi sinh tâm thiên vị

Hãy như cây đứng yên

 

54. Quán sát những tâm ý

Ô nhiễm vô nghĩa ấy

Ta dùng phép đối trị

Kiên trì giữ tâm ta

 

55. Với đức tin thâm sâu

Vững vàng và lễ độ

Biết xấu, sợ nhân quả

Tịch tịnh làm người vui

 

56. Người ngu không hợp ý

Ta đừng sinh chán ghét

Chỉ vì mê lầm thôi

Hãy trải rộng tâm từ

 

57. Vì lợi mình lợi người

Ta không nên phạm tội

Hãy thường xuyên chánh quán

Như huyễn và vô ngã

 

58. Nên tư duy nhiều lần

Nhiều kiếp mới được thân

Cần gìn giữ tâm này

Sáng, bất động như núi

 

59. Lúc chim kên háu đói

Gặm xé thi thể này

Này tâm ý bấy giờ

Ngươi có thấy vậy không?

 

60. Sao ôm giữ thân này

Xem thân này là tôi

Ngươi với nó khác nhau

Có ích gì cho ngươi?

 

61. Này tâm ý ngu si

Sao không thọ tịnh thân

Mà giữ chi khí cụ

Ô uế hư hại này

 

62. Hãy dùng ý quán sát

Tách da ra khỏi thịt

Dùng trí tuệ sắt bén

Tách thịt ra khỏi xương

 

63.Lại chẻ xương ra xem

Quan sát sâu vào tủy

Như vậy ta mới thấy

Có gì đẹp sạch không?

 

64. Tìm kỷ cũng không thấy

Được cái sạch và đẹp

Sao ngươi còn tham luyến

Mến giữ cái thân này? 

 

65. Ngươi cần gì thân này

Khi người không ăn dơ

Uống máu trong thân này

Hút gan ruột trong thân

 

66. Lý duy nhất tham thân

Làm thức ăn chim chồn

Có thân người chỉ đáng

Sai sử làm việc thiện

 

67. Nếu ngươi cứ bám giữ

Thần chết không buông tha

Đoạt cho chó cho chim

Ngươi làm gì bây giờ

 

68. Khi tớ không kham việc

Chủ không cho cơm áo

Thân này sẽ bỏ ngươi

Cưng dưỡng nó làm gì?

 

69. Đã trả lương cho nó

Nó phải làm lợi mình

Nếu nó không làm lợi

Không cho xu nào cả

 

70. Nên xem thân như huyễn

Đưa ta đi qua lại

Làm lợi lạc hữu tình

Chuyển nó thành Phật thân

 

71. Tự chủ lấy thân tâm

Thường lộ vẽ vui tươi

Ngăn cau mày giận dữ

Làm bạn tốt chúng sinh

 

72. Khi dời chỗ ghế giường

Đừng gây tiếng động lớn

Mở cửa cũng nhẹ nhàng

Thường nói lời hiền dịu

 

73. Chim hạt, mèo, ăn trộm

Hành động rất lặng lẽ

Thành tựu việc muốn làm

Con Phật cũng nên thế

 

74. Khuyên bỏ ác làm lành

Cung kính nhận lời khuyên

Hãy nên luôn luôn học

Học từ mọi chúng sinh

 

75. Hãy khen ngợi tất cả

Lời Pháp ngữ khéo thuyết

Thấy ai làm phước thiện

Nên vui mừng tán thán

 

76. Thầm khen công kẻ khác

Khen thiện đức người khác

Nghe người khác khen mình

Tự xét xứng đáng không

 

77. Tất cả việc làm cốt

Mang lại nguồn hoan hỷ

Nhân người làm việc thiện

Hưởng thú vui tùy hỷ

 

78. Chẳng những nay không hại

Đời sau được vui lớn

Nếu vì ganh, sầu khổ

Đời sau khổ càng tăng

 

79. Nói năng phải thành thật

Lời và nghĩa minh bạch

Không nói vì tham sân

Phải nói năng nhu hòa

 

80. Khi mắt nhìn hữu tình

Hãy nhìn với từ tâm

Nghĩ rằng tôi nhờ thế

Mà có thể thành Phật

 

81. Thường khởi tâm hành thiện

Hoặc khởi tâm đối trị

Cúng thí ba ruộng phước

Thành tựu đại phước thiện

 

82. Với thiện xảo, lòng tin

Ta nên thường hành thiện

Việc lành hãy tự làm

Không ỷ lại kẻ khác

 

83. Bố thí cùng trì giới

 Phải càng ngày tăng tiến

 Đừng chê nhỏ mất lợi

 Nghĩ làm sao thật lợi

 

84. Thiền lý rất trong sáng

Thường siêng làm lợi người

Đức Phật rất từ mẫn

Khai mở những giới cấm

 

85. Chia sớt thức ăn uống

Cho người không nương tựa

Chỉ nên ăn vừa đủ

Giữ lại ba bộ y

 

86. Thân siêng tu chánh pháp

Không để thân tổn thương

Ước nguyện của chúng sinh

Sẽ mau mau thành tựu

 

87. Tâm đại bi chưa tròn

Không nên thí xả thân

Đời này chỉ xả thân

Vì đại lợi chúng sanh

 

88. Không thuyết pháp cho người

Có thái độ bị bệnh

Không cung kính, che đầu

Người cầm gậy, binh khí

 

89. Không thuyết pháp cho người

Nữ nhân ở một mình

Không nói pháp thâm sâu

Cho người thiếu thông minh

Nhưng cũng phải tu tập

Tất cả pháp cạn sâu

 

90. Không nên nói pháp nhỏ

Cho người khả năng lớn

Không nên xả giới luật

Không dùng chú gạt người

 

91. Phải lấy đất che lấp

Nước bọt tăm xỉa răng

Không đổ đồ phế thải

Lên đất sạch nước trong

 

92. Khi ăn chớ đầy miệng

Nhai ra tiếng lớn miệng

Khi ngồi không duỗi chân

Không xoa tay vào nhau

 

93. Không nên ngồi chung giường

Trên xe với người nữ

Để tránh sự ghét hiềm

Làm người mất niềm tin

 

94. Đừng ra hiệu chỉ đường

Bằng cách búng ngón tay

Mà phải nên cung kính

Đưa ngay bàn tay phải

 

95. Để bày tỏ ý mình

Nên cử động nhẹ nhàng

Nói lời, khảy ngón tay

Nếu không, mất uy nghi

 

96. Như khi Phật nhập diệt

Lúc ngủ xoay đúng hướng

Hãy ngủ trong chánh niệm

Lúc tỉnh giấc, dậy nhanh

 

97. Phật dạy vô số luật

Không thể nào nói hết

Pháp thanh lọc tâm này

Nên tận lực tu trì

 

98. Ngày ba, đêm ba lần

Tụng đọc kinh Ba Tụ

Y cứ tâm Bồ đề

Sám hối các tội nặng

 

99. Lúc nào cũng hãy nên

Vì mình hay vì người

Siêng năng cố thực hành

Bất cứ hạnh Phật dạy

 

100. Trực tiếp hay gián tiếp

Hành động làm lợi tha

Ta hồi hướng tất cả

Cho sự nghiệp giác ngộ

 

101. Dù phải mất tính mạng

Tôi thề không từ bỏ

Thiện trí thức tôn kính

An trú giới Bồ tát

Tinh thông nghĩa đại thừa

 

102. Như truyện Cát Tường Sinh

Nên tu học phép tắc

Hầu thầy cùng học giới

Đọc kinh tất sẽ biết

 

103. Trong kinh có giới luật

Nên đọc qua tạng kinh

Trước tiên nên đọc kinh

Thánh xứ hư không tạng

 

104. Vì sao phải tu hành

Kinh học xứ tập yếu

Đã nói rộng điều này

Thế nên đọc bộ luận

Chung học xứ tập yếu

 

105. Lại cũng nên đọc qua

 Nhất thiết kinh tập yếu

 Cũng cần đọc kỹ lưỡng

 Song luận của Long Thọ

 

106. Cần tu học những gì

Kinh luận không có cấm

Thực hành lời kinh dạy

Giữ gìn thế gian tâm

 

107. Tóm lại đây ý nghĩa

Của giữ gìn chánh tri

Quán sát kỷ trạng thái

Thân và tâm mọi lúc

 

108. Nên cung kính thực hành

 Nói suông không kết quả

 Nếu chỉ đọc toa thuốc

 Có ích gì cho bệnh?

 

Lời nói đầu và tiểu sử tác giả | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10

 


Vào mạng: 8-8-2005

Trở về mục "Bồ-tát đạo"

Đầu trang